Rozpoczynając kulinarną podróż po Podlasiu, nie sposób pominąć restauracji Smaki Podlasia w Hajnówce, miasta będącego bramą do słynnej Puszczy Białowieskiej, wpisanej na listę UNESCO w 1979 roku. Lokal położony przy ul. Księdza Ignacego Wierobieja 21 to miejsce, gdzie historia regionu spotyka się z jego smakami. Restauracja specjalizuje się w tradycyjnych daniach podlaskich, które przygotowywane są według receptur przekazywanych z pokolenia na pokolenie.

Wśród flagowych pozycji menu znajdują się kartacze - ziemniaczane pierogi nadziewane mięsem, które stanowią kulinarny symbol regionu. Legenda głosi, że nazwa pochodzi od litewskiego słowa określającego kulę armatnią, co doskonale oddaje kształt i sycący charakter tej potrawy. Innym przysmakiem, którego warto spróbować, jest babka ziemniaczana - zapiekanka z tartych ziemniaków z dodatkiem boczku i cebuli, która rozgrzewa nawet w najchłodniejsze dni. Ceny w Smakach Podlasia są przystępne, co czyni to miejsce idealnym dla podróżujących z ograniczonym budżetem.

Przenosząc się do malowniczego Supraśla, urokliwego miasteczka z bogatą historią prawosławia, natrafimy na Bar Jarzębinka przy ulicy 3 Maja 22. Ten niepozorny lokal skrywa prawdziwe skarby podlaskiej kuchni. Jarzębinka to miejsce, gdzie czas jakby się zatrzymał - wystrój nawiązuje do tradycyjnych podlaskich chat, a obsługa serwuje dania jak u babci. Specjalnością zakładu są kiszka ziemniaczana i placki ziemniaczane podawane ze śmietaną i skwarkami.

Supraśl, będący częścią tzw. Krainy Otwartych Okiennic, zachwyca kolorowymi drewnianymi domami z bogato zdobionymi szczytami i tradycyjnymi okiennicami, co stanowi doskonałe tło dla kulinarnych doznań. Według lokalnych opowieści, wzory na okiennicach miały nie tylko walor estetyczny, ale również magiczny - chroniły dom przed złymi duchami. Bar Jarzębinka, podobnie jak te tradycyjne domy, strzeże kulinarnego dziedzictwa regionu, oferując je w cenach, które nie odstraszą nawet najbardziej oszczędnych turystów.

Oba lokale łączy nie tylko przywiązanie do tradycji, ale również lokalizacja w pobliżu przyrodniczych skarbów Podlasia. Smaki Podlasia znajdują się zaledwie kilkanaście kilometrów od serca Puszczy Białowieskiej, gdzie można podziwiać żubry w ich naturalnym środowisku, podczas gdy Bar Jarzębinka jest doskonałym przystankiem po zwiedzaniu Parku Krajobrazowego Puszczy Knyszyńskiej. Dzięki temu połączeniu natury z kulturą kulinarną, wizyta w tych miejscach staje się pełnym doświadczeniem podlaskiej gościnności.

Opuszczając miejskie szlaki, warto skierować się w stronę Dobromila, niewielkiej miejscowości położonej niedaleko Białegostoku, gdzie znajduje się Kuchnia Dobromil. Ten urokliwy lokal, usytuowany pod adresem Dobromil 12, to prawdziwa perełka dla miłośników autentycznej kuchni wiejskiej. Restauracja mieści się w zaadaptowanej starej chacie, co dodaje jej niepowtarzalnego charakteru i sprawia, że posiłek staje się podróżą w czasie do podlaskiej wsi sprzed lat.

Kuchnia Dobromil słynie z dań przygotowywanych z produktów pochodzących od lokalnych rolników i hodowców. Specjalnością zakładu jest soljanka - gęsta, kwaśna zupa z dodatkiem różnych rodzajów mięs, ogórków kiszonych i oliwek, która przybyła na Podlasie wraz z wpływami kuchni rosyjskiej i litewskiej. Równie popularne są pierogi z różnorodnymi nadzieniami, od tradycyjnych z mięsem czy kapustą i grzybami, po bardziej wyszukane z dziczyzną czy rybami z pobliskich jezior.

Historia tego miejsca wiąże się z legendą o dobromilskiej wiedźmie, która według lokalnych opowieści znała sekretne receptury na potrawy leczące wszelkie dolegliwości. Choć dziś nikt nie przypisuje daniom z Kuchni Dobromil magicznych właściwości, to z pewnością mają one moc przywracania sił po intensywnym zwiedzaniu okolicy. Ceny w tym miejscu są umiarkowane, co w połączeniu z obfitymi porcjami czyni je idealnym wyborem dla oszczędnych podróżników.

Podążając dalej kulinarnym szlakiem Podlasia, warto zatrzymać się w sezonowym punkcie gastronomicznym 'Smak Podlasia - Ostoja Szumiłówka', położonym przy drodze wojewódzkiej DW658 w miejscowości Szumiłówka. Ten niepozorny przydrożny lokal działa głównie w sezonie letnim i wczesnojesiennym, kiedy to region odwiedzają rzesze turystów pragnących odkryć uroki Podlasia.

Ostoja Szumiłówka specjalizuje się w potrawach z darów lasu i pól. W menu znajdziemy zupy grzybowe przygotowywane z prawdziwków zbieranych w okolicznych lasach, chłodnik litewski idealny na upalne dni oraz różnorodne dania z dziczyzny. Szczególnie warto spróbować tutejszych sałatek z regionalnych warzyw i ziół, które według miejscowych mają szczególne właściwości zdrowotne dzięki czystemu środowisku, w jakim wyrosły.

Miejsce to jest związane z ciekawą historią - nazwa Szumiłówka pochodzi podobno od szumu okolicznych lasów, który w ciszy podlaskiej wsi był tak wyraźny, że mieszkańcy nazywali swoją osadę 'miejscem, gdzie las szumi'. Dziś ten szum stanowi doskonałe tło dla delektowania się regionalnymi przysmakami. Ceny w Ostoi Szumiłówka są bardzo przystępne, co w połączeniu z autentycznymi smakami i bliskością natury czyni to miejsce obowiązkowym przystankiem na kulinarnej mapie Podlasia.

Zarówno Kuchnia Dobromil, jak i Ostoja Szumiłówka oferują możliwość bezpośredniego kontaktu z podlaską wsią i jej tradycjami. Różnią się jednak charakterem - podczas gdy Dobromil stawia na całoroczną działalność w klimatycznej chacie, Ostoja Szumiłówka przyciąga sezonowością i bliskością natury. Oba miejsca łączy natomiast przywiązanie do lokalnych produktów i tradycyjnych receptur, które pozwalają gościom zakosztować prawdziwego smaku Podlasia bez nadwyrężania budżetu.

Podróż po kulinarnym Podlasiu byłaby niepełna bez wizyty w Tatarskiej Jurcie w Kruszynianach - miejscu, które stanowi żywe świadectwo wielokulturowego dziedzictwa tego regionu. Położona pod numerem 58 w niewielkiej wsi Kruszyniany, Tatarska Jurta to nie tylko restauracja, ale prawdziwa instytucja kultury, gdzie można doświadczyć tradycji tatarskiej mniejszości, która osiedliła się na tych terenach już w XVII wieku.

Restauracja mieści się w stylizowanej jurcie, co od razu wprowadza gości w orientalny klimat. Wnętrze zdobią tradycyjne tatarskie dywany, instrumenty muzyczne i przedmioty codziennego użytku, tworząc autentyczną atmosferę. Menu Tatarskiej Jurty to fascynująca fuzja kuchni tatarskiej, polskiej i podlaskiej, która odzwierciedla historyczne wpływy kulturowe tego regionu.

Wśród specjałów, których koniecznie trzeba spróbować, znajdują się pierekaczewnik - wielowarstwowe ciasto przekładane mięsem lub serem, tradycyjne tatarskie pierogi zwane czebureki oraz kołduny - małe pierożki nadziewane baraniną. Na deser warto zamówić czak-czak, słodkie ciasto z miodem, które według tatarskiej tradycji przynosi szczęście i dobrobyt. Ceny w Tatarskiej Jurcie są umiarkowane, co czyni to miejsce dostępnym dla podróżujących z ograniczonym budżetem.

Historia tatarskiego osadnictwa w Kruszynianach sięga 1679 roku, kiedy to król Jan III Sobieski nadał te ziemie Tatarom w nagrodę za służbę wojskową. Wraz z nimi przybyły na Podlasie nowe smaki i kulinarne tradycje, które przetrwały do dziś. W pobliżu Tatarskiej Jurty znajduje się zabytkowy meczet z XVIII wieku oraz miziar (tatarski cmentarz), co sprawia, że wizyta w tym miejscu staje się nie tylko kulinarną, ale i kulturową podróżą.

Porównując wszystkie opisane lokale, można zauważyć, że każdy z nich oferuje unikalne doświadczenie kulinarne, odzwierciedlające różnorodność Podlasia. Smaki Podlasia i Bar Jarzębinka koncentrują się na tradycyjnej kuchni podlaskiej z dominacją dań ziemniaczanych, podczas gdy Kuchnia Dobromil i Ostoja Szumiłówka stawiają na sezonowość i produkty z okolicznych lasów i pól. Tatarska Jurta wyróżnia się na tym tle orientalnymi wpływami, które wzbogacają kulinarną mapę regionu.

Pod względem cenowym wszystkie lokale są przystępne, co czyni je idealnymi dla oszczędnych podróżników. Różnią się jednak charakterem - od miejskich restauracji, przez wiejskie chaty, po orientalną jurtę. Dzięki temu każdy znajdzie coś dla siebie, niezależnie od preferencji kulinarnych czy budżetu.

Warto również zwrócić uwagę na lokalizację opisanych miejsc - rozrzucone po całym Podlasiu, tworzą swoistą kulinarną trasę, która pozwala odkryć różnorodne oblicza tego regionu. Od Puszczy Białowieskiej, przez malowniczy Supraśl, po tatarskie Kruszyniany - każde miejsce oferuje nie tylko wyjątkowe doznania smakowe, ale również możliwość poznania lokalnej historii i kultury.

Podlaskie rarytasy to nie tylko potrawy, ale również opowieści, tradycje i ludzie, którzy je tworzą. Odwiedzając opisane lokale, można doświadczyć prawdziwej gościnności tego regionu i przekonać się, że dobra kuchnia nie musi być droga. Podlasie, z jego kulinarnym bogactwem i przystępnymi cenami, stanowi idealny cel dla wszystkich, którzy pragną odkrywać Polskę przez żołądek, nie nadwyrężając przy tym portfela.