Jan Heweliusz, urodzony w 1611 roku w Gdańsku jako Hans Hewelcke, był postacią niezwykłą - astronomem, browarnikiem, rajcą miejskim i wynalazcą. Ten syn zamożnego piwowara, mimo studiów prawniczych i ekonomicznych w Lejdzie, poświęcił życie obserwacjom nieba. Jego wkład w astronomię jest nieoceniony - odkrył kilka konstelacji, w tym Tarczę Sobieskiego, a sześć gwiazdozbiorów nosi nazwy nadane przez niego. To właśnie na cześć tego wybitnego gdańszczanina powstał szlak kolorowych lwów, które nawiązują do jego różnorodnych talentów i działalności.

Pierwszym punktem na trasie jest 'Lew Hewelion - Astronom', znajdujący się w pobliżu historycznego centrum miasta. Ta figura przedstawia lwa z teleskopem i mapą nieba, nawiązując do głównej pasji Heweliusza. Warto wiedzieć, że prawdziwe obserwatorium astronoma znajdowało się na dachach trzech kamienic przy ulicy Korzennej. Było to jedno z najnowocześniejszych miejsc tego typu w ówczesnej Europie, wyposażone w gigantyczny teleskop, który wzbudzał podziw współczesnych. Lew Astronom wprowadza zwiedzających w świat XVII-wiecznej nauki i zachęca do spojrzenia w niebo z taką samą ciekawością, jaką miał Heweliusz.

Kolejną figurą wartą odwiedzenia jest 'Lew Hewelion - Burmistrz', zlokalizowany przy ulicy Rajskiej 10. Ta postać przypomina o działalności publicznej Heweliusza, który od 1641 roku pełnił funkcję ławnika w Ratuszu Starego Miasta, a później został rajcą miejskim. Lew ubrany w historyczny strój rajcy miejskiego trzyma w łapach księgę praw, symbolizującą zaangażowanie astronoma w sprawy miasta. To doskonała okazja, by opowiedzieć dzieciom o dawnym systemie zarządzania miastem i pokazać, że nawet wielcy naukowcy angażowali się w życie społeczne. W pobliżu figury znajduje się tablica informacyjna z ciekawostkami o działalności publicznej Heweliusza, co stanowi świetne uzupełnienie rodzinnej wycieczki.

Nie można pominąć 'Lwa Heweliona - Biznesmena' przy Wielkich Młynach, który nawiązuje do przedsiębiorczej działalności Heweliusza jako właściciela browaru. Mało kto wie, że to właśnie dochody z produkcji piwa finansowały kosztowne badania astronomiczne i wydawanie ksiąg naukowych. Lew w eleganckim stroju z epoki, trzymający kufel piwa i księgę rachunkową, przypomina o tym praktycznym aspekcie życia wielkiego uczonego. Dla dzieci to ciekawa lekcja o tym, jak w dawnych czasach finansowano badania naukowe, a dla rodziców - okazja do poznania tradycji piwowarskich Gdańska, które sięgają średniowiecza.

Kontynuując rodzinną przygodę szlakiem lwów Hewelionów, nie sposób pominąć 'Lwa Heweliona - Marynarza' zlokalizowanego na Ołowiance. Ta barwna figura przedstawia lwa w stroju żeglarza z lunetą i kompasem, co nawiązuje do morskiej historii Gdańska oraz zainteresowań nawigacyjnych samego Heweliusza. Astronom, choć nie był marynarzem, doskonale rozumiał znaczenie swoich badań dla żeglugi - jego mapy nieba i obserwacje gwiazd pomagały kapitanom w nawigacji na otwartym morzu. Lew Marynarz stoi w malowniczym miejscu z widokiem na Motławę, co stwarza doskonałą okazję do opowiedzenia dzieciom o znaczeniu Gdańska jako portu hanzeatyckiego i jego związkach z morzem.

Z postacią marynarza wiąże się ciekawa lokalna legenda, której próżno szukać w oficjalnych przewodnikach. Podobno w bezksiężycowe noce lew ożywa i wyrusza na poszukiwanie zaginionego skarbu, który według podań Heweliusz ukrył gdzieś w mieście. Dzieci uwielbiają takie opowieści, a poszukiwanie 'skarbu Heweliusza' może stać się dodatkową zabawą podczas zwiedzania. Warto zachęcić najmłodszych do wymyślenia własnej wersji tej legendy - to świetne ćwiczenie wyobraźni i sposób na zaangażowanie ich w poznawanie historii miasta.

Kolejnym przystankiem na trasie jest 'Lew Hewelion - Władca mórz', którego można znaleźć w centrum miasta. Ta majestatyczna figura przedstawia lwa w królewskim płaszczu, z koroną i berłem, symbolizując potęgę Gdańska jako miasta portowego. Nawiązuje również do kontaktów Heweliusza z europejskimi władcami, w tym z królem Janem III Sobieskim, na cześć którego astronom nazwał odkrytą przez siebie konstelację. Warto wiedzieć, że Heweliusz utrzymywał korespondencję z wieloma koronowanymi głowami Europy, a jego prace cieszyły się uznaniem na królewskich dworach. Przy tej figurze można opowiedzieć dzieciom o znaczeniu Gdańska w dawnej Rzeczypospolitej i jego międzynarodowych powiązaniach.

Nieopodal Długiego Targu czeka na zwiedzających 'Lew Hewelion - WOŚP', który wyróżnia się spośród innych figur swoim współczesnym charakterem. Ten lew, ozdobiony symbolami Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, stanowi pomost między historią a teraźniejszością. Przypomina, że dziedzictwo Heweliusza - jego ciekawość świata, innowacyjność i zaangażowanie społeczne - są wciąż aktualne. Figura ta została stworzona jako część charytatywnej akcji i łączy historyczną edukację z ideą pomagania innym. To doskonałe miejsce, by porozmawiać z dziećmi o wartościach społecznych i pokazać, jak historia może inspirować współczesne działania.

Ciekawostką, o której mało kto wie, jest fakt, że Elisabeth Koopmann, druga żona Heweliusza, była jego asystentką i współpracowniczką naukową. To niezwykłe dla XVII wieku, kiedy kobiety rzadko angażowały się w badania naukowe. Przy figurach lwów można znaleźć subtelne nawiązania do tej pionierki astronomii - niektóre z nich mają elementy kobiece w swoich strojach lub akcesoriach. To świetna okazja, by opowiedzieć dzieciom o roli kobiet w nauce i przełamywaniu stereotypów, co czyni wycieczkę nie tylko historyczną, ale i edukacyjną w kontekście społecznym.

Planując rodzinną wycieczkę szlakiem lwów Hewelionów, warto przygotować się odpowiednio, by maksymalnie wykorzystać edukacyjny i rozrywkowy potencjał tej trasy. Przede wszystkim, cały szlak można przejść pieszo w ciągu jednego dnia, ale z małymi dziećmi lepiej rozłożyć zwiedzanie na dwa dni, by nie były zbyt zmęczone. Figury lwów są rozmieszczone w różnych częściach miasta, co daje możliwość poznania zarówno głównych atrakcji Gdańska, jak i jego mniej uczęszczanych, ale równie urokliwych zakątków.

Dla zwiększenia atrakcyjności wycieczki można przygotować specjalną mapę skarbów z zaznaczonymi figurami lwów, którą dzieci będą uzupełniać podczas zwiedzania. Przy każdym lwie warto zrobić pamiątkowe zdjęcie i zachęcić najmłodszych do odgadywania, jaką rolę pełni dany lew i jak wiąże się ona z życiem Jana Heweliusza. Można również przygotować proste zadania lub zagadki związane z każdą figurą, np. 'Znajdź na niebie gwiazdozbiór odkryty przez Heweliusza' przy Lwie Astronomie czy 'Policz, ile statków przepływa pod mostem w ciągu 5 minut' przy Lwie Marynarzu.

Szlak lwów Hewelionów doskonale komponuje się z wizytą w Centrum Hewelianum - nowoczesnym ośrodku edukacyjnym zlokalizowanym w historycznym forcie na Górze Gradowej. To miejsce oferuje interaktywne wystawy i warsztaty związane z astronomią, fizyką i historią, które stanowią świetne uzupełnienie wiedzy zdobytej podczas zwiedzania szlaku. Szczególnie ciekawe są nocne obserwacje nieba, podczas których dzieci mogą poczuć się jak sam Heweliusz, badając gwiazdy przez teleskop. Centrum organizuje również specjalne wydarzenia dla rodzin, takie jak pikniki naukowe czy pokazy eksperymentów.

Warto również odwiedzić Bibliotekę Gdańską PAN, gdzie przechowywane są oryginalne dzieła i dokumenty związane z życiem i pracą Heweliusza. Choć miejsce to może wydawać się zbyt poważne dla najmłodszych, organizowane są tam specjalne warsztaty dla dzieci, podczas których mogą zobaczyć repliki dawnych instrumentów astronomicznych czy nauczyć się podstaw kaligrafii, którą posługiwał się Heweliusz w swoich rękopisach. To fascynująca podróż w czasie, która pokazuje, jak wyglądała praca naukowca w XVII wieku.

Porównując poszczególne figury lwów pod względem atrakcyjności dla dzieci, najwyżej oceniane są zwykle Lew Marynarz i Lew Astronom ze względu na ich kolorystykę i ciekawe atrybuty. Lew WOŚP przyciąga uwagę swoim współczesnym charakterem, a Lew Władca mórz imponuje majestatycznym wyglądem. Nieco mniej efektowne dla najmłodszych mogą być Lew Burmistrz i Lew Biznesmen, ale i one mają swój urok, szczególnie gdy towarzyszy im ciekawa opowieść. Warto dostosować trasę do wieku i zainteresowań dzieci - dla najmłodszych wybierając figury najbardziej kolorowe i zlokalizowane w miejscach, gdzie mogą się swobodnie poruszać, a dla starszych planując pełną trasę z dodatkowymi atrakcjami edukacyjnymi.

Na zakończenie wycieczki można zaproponować dzieciom stworzenie własnego projektu lwa Heweliona - jak wyglądałby lew przedstawiający ich samych lub ich zainteresowania? To świetne ćwiczenie kreatywności i sposób na utrwalenie wiedzy zdobytej podczas zwiedzania. Niektóre lokalne kawiarnie w pobliżu szlaku oferują specjalne menu dla dzieci z motywami astronomicznymi, co może być miłym zakończeniem dnia pełnego wrażeń. Szlak lwów Hewelionów to nie tylko lekcja historii i astronomii, ale przede wszystkim niezapomniana rodzinna przygoda, która łączy naukę z zabawą w najlepszym wydaniu.