Jednym z najbardziej fascynujących miejsc w Chełmie są bez wątpienia Podziemia Kredowe - unikatowy w skali europejskiej zabytek, który stanowi prawdziwą wizytówkę miasta. Ta tajemnicza sieć korytarzy i komór wykutych w kredzie sięga swoją historią średniowiecza, kiedy to mieszkańcy miasta rozpoczęli wydobywanie cennego surowca. Przez wieki podziemny labirynt rozrastał się, tworząc skomplikowany system tuneli rozciągających się pod starówką.

Zabytkowa Kopalnia Kredy w Chełmie, bo tak brzmi pełna nazwa tego obiektu, to miejsce owiane wieloma legendami i opowieściami. Najbardziej znana z nich dotyczy Ducha Bieluch - opiekuna podziemi, który według miejscowych podań strzeże ukrytych w kredowych korytarzach skarbów. Podczas zwiedzania można usłyszeć fascynujące historie o kupieckich karawanach, które znikały w podziemiach, o tajemniczych przejściach prowadzących aż do odległych miast, czy o ukrytych skarbach, których nigdy nie odnaleziono.

Trasa turystyczna prowadzi przez najciekawsze fragmenty podziemi, gdzie można podziwiać nie tylko surowe piękno kredowych ścian, ale także liczne ekspozycje prezentujące historię wydobycia kredy oraz życie dawnych mieszkańców Chełma. Szczególną atrakcją jest spotkanie z legendarnym Chełmiśem - postacią z miejscowych legend, która w zabawny sposób przybliża zwiedzającym historię miasta i jego podziemi.

Temperatura w podziemiach utrzymuje się na stałym poziomie około 9 stopni Celsjusza przez cały rok, co sprawia, że podczas upalnych letnich dni wizyta w kredowym labiryncie stanowi przyjemne wytchnienie od żaru. Warto jednak pamiętać o zabraniu cieplejszej odzieży, gdyż różnica temperatur może być odczuwalna.

Podziemia Kredowe to nie tylko atrakcja turystyczna, ale również ważny element dziedzictwa kulturowego regionu. Kredowe korytarze były świadkami wielu historycznych wydarzeń - służyły jako schronienie podczas wojen, magazyny kupieckie, a nawet jako miejsce tajnych spotkań. W czasie II wojny światowej stanowiły kryjówkę dla ludności cywilnej oraz partyzantów.

Zwiedzanie podziemi odbywa się wyłącznie z przewodnikiem, co dodatkowo wzbogaca doświadczenie o fascynujące opowieści i ciekawostki. Trasa turystyczna liczy około 2 kilometrów, a jej przejście zajmuje około godziny. Ceny biletów są przystępne, co czyni tę atrakcję dostępną dla szerokiego grona odwiedzających, od rodzin z dziećmi po grupy szkolne i indywidualnych turystów.

Plac dr. E. Łuczkowskiego stanowi centralny punkt chełmskiej starówki i jest sercem historycznego miasta. Ten urokliwy rynek, nazwany na cześć zasłużonego dla Chełma lekarza i społecznika Edwarda Łuczkowskiego, zachwyca swoją kameralną atmosferą i zabytkową zabudową, która przenosi odwiedzających w czasie do dawnych epok.

Historia placu sięga XIII wieku, kiedy to Chełm otrzymał prawa miejskie (1233 r.). Przez stulecia pełnił funkcję głównego ośrodka handlowego i administracyjnego miasta. To tutaj krzyżowały się ważne szlaki handlowe, odbywały się targi i jarmarki, a także ogłaszano najważniejsze dekrety i wydarzenia. Plac był świadkiem burzliwej historii miasta - przechodził z rąk do rąk podczas licznych wojen i konfliktów, które nawiedzały te tereny położone na styku kultur wschodu i zachodu.

Wokół placu znajduje się szereg zabytkowych kamienic, z których najstarsze pochodzą z XVIII wieku. Ich fasady, choć wielokrotnie przebudowywane, zachowały wiele oryginalnych elementów architektonicznych. Szczególną uwagę zwraca kamienica zwana 'Achamowiczowską', która wyróżnia się bogatym wystrojem i ciekawą historią. W przeszłości mieściły się tutaj warsztaty rzemieślnicze, sklepy kupieckie oraz domy zamożnych mieszczan.

Centralnym punktem placu jest charakterystyczna fontanna, która stała się popularnym miejscem spotkań mieszkańców i turystów. W ciepłe dni wokół niej gromadzą się ludzie, odpoczywając w cieniu okolicznych drzew i podziwiając urok starówki. Plac otaczają liczne kawiarnie i restauracje, gdzie można skosztować lokalnych specjałów i odpocząć po zwiedzaniu.

Z placem Łuczkowskiego wiąże się wiele lokalnych legend i opowieści. Jedna z nich mówi o podziemnym tunelu, który miał łączyć rynek z pobliską Górą Chełmską, gdzie znajduje się Bazylika Narodzenia Najświętszej Maryi Panny. Według innej legendy, pod płytą rynku ukryto cenne skarby podczas jednego z licznych najazdów na miasto.

Plac dr. E. Łuczkowskiego stanowi również centrum kulturalne miasta. To tutaj odbywają się najważniejsze wydarzenia i festiwale, w tym słynne Dni Chełma, Jarmark Jagielloński czy koncerty plenerowe. Podczas świąt i uroczystości plac zmienia swoje oblicze, przystrajany dekoracjami i iluminacjami, które podkreślają jego historyczny charakter.

Warto zwrócić uwagę na tablice informacyjne rozmieszczone wokół placu, które przybliżają historię poszczególnych budynków i wydarzeń związanych z tym miejscem. Dla miłośników historii i architektury plac Łuczkowskiego stanowi doskonały punkt wyjścia do dalszej eksploracji miasta - stąd blisko do innych ważnych zabytków, w tym do Bazyliki na Górze Chełmskiej czy wspomnianych wcześniej Podziemi Kredowych.

Chełm to miasto o fascynującej, wielowiekowej historii, której ślady można odnaleźć na każdym kroku. Położone na pograniczu kultur, przez stulecia było miejscem współistnienia różnych narodowości, religii i tradycji, co ukształtowało jego unikatowy charakter. Dziś, spacerując ulicami Chełma, można odkryć tę bogatą mozaikę wpływów polskich, ukraińskich, żydowskich i wielu innych.

Jednym z najważniejszych zabytków miasta jest majestatyczna Bazylika Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, górująca nad miastem ze wzgórza katedralnego. Ta barokowa świątynia, wzniesiona w XVIII wieku, kryje w sobie wiele cennych dzieł sztuki, w tym słynący z cudów obraz Matki Boskiej Chełmskiej. Według lokalnych przekazów, to właśnie temu wizerunkowi przypisywano zwycięstwo w bitwie pod Beresteczkiem w 1651 roku. Bazylika była świadkiem koronacji cudownego obrazu w 1765 roku, co stanowiło jedno z najważniejszych wydarzeń w historii miasta.

Niedaleko bazyliki znajduje się dawny Pałac Biskupów Unickich z 1711 roku, który obecnie mieści Muzeum Ziemi Chełmskiej. To właśnie tutaj można zapoznać się z bogatą historią regionu, obejrzeć eksponaty archeologiczne, etnograficzne oraz dzieła sztuki związane z Chełmem i okolicami. Szczególnie interesująca jest ekspozycja poświęcona unikalnej kulturze Chełmszczyzny, będącej przez wieki pomostem między Wschodem a Zachodem.

Spacerując po Chełmie, warto zwrócić uwagę na Bramę Uściługską - barokową budowlę z XVII-XVIII wieku, która stanowiła część dawnych fortyfikacji miejskich. Jest to jeden z nielicznych zachowanych elementów systemu obronnego, który chronił miasto przed licznymi najazdami. Brama ta prowadziła w kierunku Uściługa, stąd jej nazwa.

Ślady wielokulturowej przeszłości Chełma można odnaleźć również w postaci Małej Synagogi - historycznego domu modlitwy z XVIII wieku. Ten skromny, ale pełen uroku budynek przypomina o licznej społeczności żydowskiej, która przed II wojną światową stanowiła znaczną część mieszkańców miasta. Dziś obiekt ten służy jako miejsce wystaw i wydarzeń kulturalnych.

Chełm to również miasto pełne fascynujących legend i opowieści, z których najbardziej znane są te o słynnych 'mędrcach chełmskich'. Te humorystyczne historie, opowiadające o zabawnych przygodach mieszkańców miasta, zostały uwiecznione w literaturze i stały się częścią folkloru. Postać Chełmisia - sympatycznego bohatera tych opowieści - jest dziś jednym z symboli miasta, a jego figurki można spotkać w różnych punktach Chełma.

Współczesny Chełm to nie tylko historia i zabytki, ale również tętniące życiem miasto z licznymi kawiarniami, restauracjami i miejscami rozrywki. Warto odwiedzić ulicę Lubelską - główny deptak miasta, gdzie można poczuć atmosferę codziennego życia mieszkańców. Miasto oferuje również wiele terenów zielonych, w tym Park Miejski, gdzie można odpocząć po intensywnym zwiedzaniu.

Położenie Chełma przy granicy z Ukrainą sprawia, że miasto stanowi doskonałą bazę wypadową do eksploracji wschodnich rubieży Polski. Okolice Chełma to kraina lessowych wzgórz, malowniczych dolin rzecznych i urokliwych wiosek, gdzie wciąż można odnaleźć ślady dawnych tradycji i zwyczajów. Szczególnie warto odwiedzić pobliski Chełmski Park Krajobrazowy, który chroni unikalne walory przyrodnicze i kulturowe tego regionu.