Historia Fabryki Czekolady E.Wedel rozpoczęła się w 1851 roku, kiedy to Karol Ernest Wedel, cukiernik z niemieckimi korzeniami, otworzył swoją pierwszą cukiernię przy ulicy Miodowej w Warszawie. Początki były skromne, ale już wtedy jakość oferowanych słodkości przyciągała tłumy warszawiaków - w pierwszym roku działalności sprzedawano nawet pół tysiąca filiżanek czekolady dziennie! To imponujący wynik, zważywszy na fakt, że czekolada była wówczas luksusowym produktem dostępnym głównie dla zamożniejszych mieszkańców miasta.

Przełomowym momentem w historii firmy był rok 1869, kiedy Emil Wedel, syn założyciela, przeniósł sklep i fabrykę do kamienicy przy ulicy Szpitalnej 4/6/8. To właśnie tam narodził się słynny 'Staroświecki Sklep', który dziś funkcjonuje jako Pijalnia Czekolady E.Wedel - najstarszy istniejący lokal marki, będący świadkiem jej bogatej historii. Wnętrza pijalni zachowały swój historyczny charakter - drewniane meble, oryginalne lustra i charakterystyczny wystrój przenoszą gości w czasy świetności przedwojennej Warszawy.

Kolejny rozdział w historii firmy zapisał Jan Wedel, wnuk założyciela, który w 1923 roku przejął stery rodzinnego biznesu. To właśnie pod jego kierownictwem firma przeżyła największy rozkwit - zatrudnienie wzrosło do około 200 pracowników w 1927 roku, a asortyment stale się powiększał. Jan Wedel był nie tylko znakomitym przedsiębiorcą, ale również wizjonerem dbającym o swoich pracowników. W fabryce funkcjonowała przychodnia lekarska, przedszkole, a nawet orkiestra zakładowa - rozwiązania na owe czasy niezwykle postępowe.

Lata 1929-1939 to okres budowy nowoczesnej fabryki przy ulicy Zamoyskiego, zaprojektowanej przez Józefa Napoleona Czerwińskiego. Ten imponujący kompleks, który do dziś można podziwiać na warszawskiej Pradze, był wówczas jednym z najnowocześniejszych zakładów produkcyjnych w Europie. Charakterystyczna fasada z czerwonej cegły z napisem 'E.Wedel' stała się symbolem marki i jednym z najbardziej rozpoznawalnych elementów warszawskiego krajobrazu przemysłowego.

II wojna światowa przyniosła trudne czasy dla fabryki i rodziny Wedlów. Jan Wedel, mimo niemieckiego pochodzenia, odmówił podpisania volkslisty i aktywnie wspierał polskie podziemie. Po wojnie fabryka została znacjonalizowana przez komunistyczne władze, a nazwę zmieniono na '22 Lipca' (dawniej E.Wedel). Mimo tych przeciwności, zakład kontynuował produkcję, a charakterystyczny podpis 'E.Wedel' na opakowaniach pozostał symbolem jakości i tradycji.

Dziś Fabryka Czekolady E.Wedel, będąca częścią koncernu Lotte, nadal działa w historycznym budynku przy ulicy Zamoyskiego, łącząc tradycję z nowoczesnością. To miejsce, gdzie historia ożywa, a zapach czekolady unosi się w powietrzu, przypominając o słodkiej spuściźnie rodziny Wedlów, która na zawsze wpisała się w kulinarną mapę Warszawy.

Pijalnia Czekolady E.Wedel przy ulicy Szpitalnej 8 to prawdziwa perełka na mapie Warszawy, miejsce gdzie czas jakby się zatrzymał. Lokal, funkcjonujący w tym samym miejscu od 1869 roku, zachował swój niepowtarzalny, staroświecki charakter, który przenosi gości w czasy belle époque. Wnętrza zdobią oryginalne lustra, drewniane meble i charakterystyczne dekoracje, tworzące atmosferę elegancji i nostalgii. To nie tylko kawiarnia, ale żywy pomnik historii warszawskiego cukiernictwa.

Menu pijalni to prawdziwa uczta dla podniebienia. Flagowym produktem jest oczywiście gorąca czekolada, przygotowywana według oryginalnych receptur sprzed lat. Gęsta, aromatyczna, dostępna w kilkunastu wariantach - od klasycznej gorzkiej, przez mleczną z dodatkiem chili, po białą z malinami. Każda filiżanka to małe dzieło sztuki, podawane z należytą ceremonią. Oprócz gorącej czekolady, pijalnia oferuje szeroki wybór deserów, w tym legendarne Ptasie Mleczko®, stworzone w 1936 roku przez Jana Wedla. Ta delikatna pianka oblana czekoladą stała się jednym z najbardziej rozpoznawalnych polskich słodyczy na świecie.

Warto zwrócić uwagę na ręcznie robione praliny, które można obserwować podczas produkcji. Mistrzowie cukiernictwa z wieloletnią praktyką tworzą małe czekoladowe dzieła sztuki, używając tradycyjnych metod i najwyższej jakości składników. Każda pralina to osobna historia smaku, zamknięta w eleganckiej czekoladowej skorupce. Ceny w pijalni są na poziomie średnim, co czyni ją dostępną dla szerokiego grona miłośników słodkości.

Pijalnia przy Szpitalnej to nie tylko miejsce konsumpcji, ale również przestrzeń, gdzie można poznać historię marki E.Wedel. Na ścianach wiszą archiwalne zdjęcia i reklamy, dokumentujące rozwój firmy od małej cukierni do przemysłowego giganta. Obsługa chętnie dzieli się anegdotami związanymi z historią lokalu i marki, co dodatkowo wzbogaca doświadczenie wizyty.

Nieopodal historycznej pijalni, przy ulicy Zamoyskiego 28/30 na warszawskiej Pradze, znajduje się główna siedziba E.Wedel - imponujący kompleks fabryczny z charakterystyczną fasadą z czerwonej cegły. To właśnie tutaj od 1934 roku produkowane są słodycze, które podbiły serca Polaków. Budynek, zaprojektowany przez Józefa Napoleona Czerwińskiego, jest przykładem modernistycznej architektury przemysłowej i stanowi ważny element dziedzictwa kulturowego stolicy.

Fabryka przy Zamoyskiego to nie tylko zakład produkcyjny, ale również interaktywne muzeum, które pozwala zwiedzającym poznać tajniki produkcji czekolady. Podczas wizyty można obejrzeć linie produkcyjne, makietę dzielnicy Kamionek oraz archiwalne reklamy i opakowania. Szczególnie fascynujący jest widok ogromnych kadzi z płynną czekoladą i precyzyjnych maszyn formujących słodkie przysmaki. Zwiedzanie fabryki to gratka nie tylko dla łasuchów, ale również dla miłośników historii przemysłu i designu.

Ciekawostką jest fakt, że podczas II wojny światowej Jan Wedel, mimo niemieckiego pochodzenia, aktywnie wspierał polskie podziemie. W fabryce ukrywano broń i materiały konspiracyjne, a wielu pracowników było zaangażowanych w działalność Armii Krajowej. Ta mało znana karta z historii firmy pokazuje, jak silnie marka E.Wedel była i jest związana z polską tożsamością narodową.

Dla tych, którzy pragną poszerzyć swoje czekoladowe horyzonty, Warszawa oferuje jeszcze jedną fascynującą destynację - Manufakturę Czekolady przy ulicy Marszałkowskiej. To miejsce zupełnie inne od historycznej fabryki Wedla, ale równie pasjonujące dla miłośników słodkości. Manufaktura Czekolady to nowoczesny koncept, który stawia na rzemieślnicze podejście do produkcji czekolady i edukację konsumentów. To pierwszy w Polsce producent czekolady bean-to-bar, co oznacza, że cały proces - od ziarna kakaowca po tabliczkę czekolady - odbywa się na miejscu.

Wizyta w Manufakturze Czekolady to doskonała okazja, by zrozumieć różnicę między masową produkcją a rzemieślniczym podejściem do tworzenia słodyczy. Tutaj każda tabliczka jest małym dziełem sztuki, a proces produkcji przypomina bardziej pracę artysty niż fabrykę. Goście mogą obserwować, jak ziarna kakaowca są prażone, łuskane, mielone i konszowane, by ostatecznie przybrać formę wykwintnej czekolady o niepowtarzalnym smaku. Ceny w Manufakturze są nieco wyższe niż w przypadku masowych produktów, ale odzwierciedlają jakość i unikatowy charakter oferowanych wyrobów.

Manufaktura Czekolady organizuje również warsztaty czekoladowe, podczas których uczestnicy mogą samodzielnie stworzyć własną tabliczkę czekolady, pralinę czy truflę. To doskonała aktywność dla rodzin z dziećmi, par szukających nietypowej rozrywki czy grup przyjaciół pragnących spędzić czas w słodkiej atmosferze. Warsztaty prowadzone są przez doświadczonych czekoladników, którzy z pasją dzielą się swoją wiedzą i umiejętnościami.

Porównując ofertę Fabryki Czekolady E.Wedel i Manufaktury Czekolady, warto zwrócić uwagę na kilka istotnych różnic. E.Wedel to przede wszystkim bogata historia, tradycja i dziedzictwo kulturowe. To marka, która towarzyszyła Polakom przez pokolenia i stała się częścią narodowej tożsamości. Manufaktura Czekolady reprezentuje z kolei nowy trend w podejściu do produkcji słodyczy - stawia na ekologię, świadomą konsumpcję i transparentność procesu produkcji. Wybór między tymi miejscami zależy od indywidualnych preferencji - miłośnicy historii i tradycji będą zachwyceni wizytą w Fabryce Wedla, podczas gdy osoby poszukujące nowych doznań smakowych i ceniące rzemieślnicze podejście znajdą to w Manufakturze Czekolady.

Warto również wspomnieć o różnicach w samych produktach. Czekolady E.Wedel to klasyka gatunku - sprawdzone receptury, które od lat cieszą się uznaniem konsumentów. Ptasie Mleczko®, Torcik Wedlowski czy Mieszanka Wedlowska to produkty, które wpisały się w polski krajobraz kulinarny. Manufaktura Czekolady oferuje z kolei czekolady single origin (z ziaren pochodzących z jednego regionu), często o nietypowych dodatkach i wysokiej zawartości kakao. To propozycja dla bardziej wymagających konsumentów, poszukujących nowych doznań smakowych.

Niezależnie od wyboru, wizyta w warszawskich świątyniach czekolady to niezapomniane doświadczenie, które pozwala nie tylko zaspokoić łakomstwo, ale również poszerzyć wiedzę na temat historii i produkcji jednego z najbardziej uwielbianych przysmaków na świecie. Zarówno Fabryka Czekolady E.Wedel, jak i Manufaktura Czekolady to miejsca, które łączą edukację z przyjemnością, oferując gościom znacznie więcej niż tylko słodkie przekąski. To prawdziwe centra czekoladowej kultury, które warto odwiedzić podczas pobytu w Warszawie.

Warszawa, dzięki tym wyjątkowym miejscom, może śmiało pretendować do miana polskiej stolicy czekolady. Każde z nich opowiada inną historię, ale wszystkie łączy pasja do tworzenia wyjątkowych słodkości, które przynoszą radość miłośnikom czekolady w każdym wieku.