Edgartown to nie tylko malownicze miasteczko na wyspie Martha's Vineyard, ale prawdziwa skarbnica historii i kultury, która zyskała światową sławę dzięki filmowi 'Szczęki'. Spacerując po jego ulicach, można poczuć atmosferę, która przyciągnęła tu Stevena Spielberga i jego ekipę filmową w latach 70. XX wieku.

Jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli Edgartown jest bez wątpienia Jaws Bridge, czyli Most Szczęk. Ta niepozorna konstrukcja, oficjalnie znana jako American Legion Memorial Bridge, łączy Edgartown z Oak Bluffs i stała się ikonicznym elementem filmu. Most pojawia się w kilku kluczowych scenach thrillera, a dziś jest popularnym miejscem wśród turystów, którzy chcą poczuć dreszczyk emocji, skacząc z niego do wody (choć należy pamiętać, że jest to dozwolone tylko w wyznaczonych miejscach i przy zachowaniu środków ostrożności). Co ciekawe, most ten stał się nieoficjalnym rytuałem przejścia dla wielu odwiedzających wyspę – skok z mostu Szczęk to dla wielu turystów obowiązkowy punkt programu, mimo że nie jest to szczególnie wysoka konstrukcja.

Niedaleko mostu znajduje się Joseph Sylvia State Beach, plaża, która również pojawiła się w filmie. To właśnie tutaj nakręcono słynne sceny ataku rekina, które na zawsze zmieniły sposób, w jaki ludzie postrzegają kąpiele w oceanie. Dziś plaża ta jest spokojnym miejscem wypoczynku, a jedyne 'niebezpieczeństwo' stanowią być może mewy polujące na pozostawione bez opieki kanapki.

Sercem historycznego Edgartown jest bez wątpienia Edgartown Historic District, który obejmuje centrum miasta z jego charakterystyczną architekturą kolonialną. Spacerując po brukowanych uliczkach wśród białych domów kapitańskich z XIX wieku, można przenieść się w czasie do epoki, gdy Edgartown było kwitnącym portem wielorybniczym. Wiele z tych imponujących rezydencji zostało zbudowanych przez kapitanów statków wielorybniczych, którzy wzbogacili się na handlu olejem wielorybim – cennym surowcem używanym do oświetlania domów przed erą elektryczności.

Historyczny dystrykt Edgartown to nie tylko piękna architektura, ale również żywa lekcja historii Ameryki. Miasto zachowało swój oryginalny układ ulic z XVIII wieku, a wiele budynków jest wpisanych do Narodowego Rejestru Miejsc Historycznych. Warto zwrócić uwagę na Old Whaling Church z 1843 roku – imponujący przykład architektury greckiego odrodzenia, który służył jako miejsce spotkań społeczności wielorybniczej. Dziś budynek ten jest wykorzystywany jako miejsce koncertów i wydarzeń kulturalnych.

Nieodłącznym elementem krajobrazu Edgartown jest Edgartown Harbor Lighthouse, latarnia morska, która od 1828 roku wskazuje drogę statkom wpływającym do portu. Obecna konstrukcja pochodzi z 1939 roku i choć nie jest tak wysoka jak niektóre inne latarnie na wybrzeżu Nowej Anglii, jej charakterystyczna biała bryła stała się symbolem miasta. Latarnia jest otwarta dla zwiedzających w sezonie letnim, a z jej szczytu rozciąga się zapierający dech w piersiach widok na zatokę i okoliczne wyspy. Co ciekawe, latarnia ta była również widoczna w kilku ujęciach filmu 'Szczęki', stanowiąc malownicze tło dla rozgrywającego się na ekranie dramatu.

Tuż obok latarni znajduje się Lighthouse Beach, niewielka, ale urokliwa plaża, która oferuje spokojniejszą alternatywę dla bardziej zatłoczonych kąpielisk na wyspie. Woda jest tu płytsza i spokojniejsza niż na plażach od strony oceanu, co czyni ją idealnym miejscem dla rodzin z dziećmi. Z plaży rozciąga się również piękny widok na port Edgartown z jego licznymi jachtami i łodziami.

Ważnym punktem na mapie historycznego Edgartown jest również Edgartown Memorial Wharf, przystań, która od pokoleń służy jako centrum życia morskiego miasta. To stąd odpływają łodzie na pobliską wyspę Chappaquiddick, a w sezonie letnim przystań tętni życiem, gdy rybacy wyładowują swoje połowy, a turyści podziwiają widoki. Przystań ta również pojawiła się w filmie 'Szczęki', stanowiąc tło dla kilku scen rozgrywających się w porcie fikcyjnej wyspy Amity.

Dla miłośników historii prawdziwą perełką jest Vincent House Museum, najstarszy zachowany dom na wyspie, zbudowany około 1672 roku. Ta skromna, ale urokliwa posiadłość oferuje fascynujący wgląd w życie pierwszych osadników na Martha's Vineyard. Wnętrza domu zostały starannie odrestaurowane i wyposażone w meble i przedmioty codziennego użytku z XVII i XVIII wieku. Przewodnicy ubrani w stroje z epoki opowiadają o trudach życia kolonialnego i o tym, jak wyglądała codzienność pierwszych mieszkańców wyspy.

Poza historycznym centrum i filmowymi lokacjami, Edgartown oferuje również niezwykłe atrakcje przyrodnicze, które stanowią doskonałą odskocznię od miejskiego zgiełku. Jednym z takich miejsc jest Mytoi Japanese Garden, prawdziwa perełka ukryta na wyspie Chappaquiddick, do której można dostać się krótkim rejsem promowym z Edgartown.

Mytoi to mały, ale zachwycający japoński ogród, który powstał w latach 50. XX wieku. Zajmuje powierzchnię zaledwie trzech akrów, ale oferuje niezwykle spokojną i harmonijną przestrzeń, która przenosi odwiedzających do odległej Japonii. Centralnym punktem ogrodu jest malowniczy staw z wyspą, otoczony starannie przyciętymi drzewami i krzewami, kamiennymi ścieżkami i tradycyjnymi elementami japońskiej architektury ogrodowej.

Historia ogrodu Mytoi jest równie fascynująca jak sam ogród. Został on założony przez mieszkańca wyspy, Hugh Jonesa, który zainspirował się japońską sztuką ogrodową podczas swoich podróży. W 1991 roku ogród został niemal całkowicie zniszczony przez huragan Bob, ale dzięki wysiłkom konserwatorów i ogrodników został odbudowany i dziś jest piękniejszy niż kiedykolwiek. Spacerując po krętych ścieżkach wśród azalii, różaneczników i japońskich klonów, można doświadczyć prawdziwego zen – stanu spokoju i kontemplacji, który jest istotą japońskiej filozofii ogrodowej.

Co ciekawe, Mytoi jest domem dla wielu gatunków ptaków, które upodobały sobie ten spokojny zakątek. Miłośnicy ptactwa mogą tu zaobserwować m.in. kardynały, sikorki i dzięcioły. Ogród jest otwarty przez cały rok, a każda pora przynosi inne atrakcje – od wiosennych kwiatów, przez letnie cienie, jesienne barwy, aż po zimowy spokój.

Innym przyrodniczym skarbem Edgartown jest Mass Audubon's Felix Neck Wildlife Sanctuary, rezerwat przyrody obejmujący ponad 200 akrów lasów, łąk, bagien słonowodnych i linii brzegowej. To idealne miejsce dla miłośników przyrody i aktywnego wypoczynku. Rezerwat oferuje ponad cztery mile szlaków turystycznych, które prowadzą przez różnorodne ekosystemy i zapewniają możliwość obserwacji bogatej fauny i flory wyspy.

Felix Neck to prawdziwy raj dla ornitologów – można tu zaobserwować ponad 100 gatunków ptaków, w tym orły, sokoły, czaple i wiele gatunków ptaków wodnych. Rezerwat jest również domem dla wielu gatunków ssaków, gadów i płazów. Szczególnie interesujące są programy edukacyjne oferowane przez centrum przyrodnicze Felix Neck, które przybliżają odwiedzającym ekologię wyspy i uczą, jak chronić jej delikatne ekosystemy.

Jedną z mniej znanych, ale wartych odkrycia atrakcji w okolicach Edgartown jest South Beach (znana również jako Katama Beach). Ta trzy-milowa plaża od strony Atlantyku oferuje spektakularne widoki i doskonałe warunki do surfingu, pływania i wędkowania. W przeciwieństwie do spokojniejszych plaż od strony zatoki, South Beach charakteryzuje się silniejszymi falami i prądami, co przyciąga entuzjastów sportów wodnych.

South Beach ma również swoją filmową historię – to właśnie tutaj nakręcono niektóre sceny do filmu 'Szczęki', w tym słynną scenę otwarcia, w której młoda kobieta pada ofiarą rekina podczas nocnej kąpieli. Dziś plaża jest znacznie bezpieczniejsza, a jedynym 'zagrożeniem' mogą być silne prądy oceaniczne, przed którymi ostrzegają ratownicy.

Warto również wspomnieć o The Carnegie Heritage Center, który mieści się w historycznym budynku biblioteki ufundowanej przez Andrew Carnegie w 1904 roku. Centrum to, zarządzane przez Vineyard Preservation Trust, oferuje fascynujący wgląd w historię i kulturę wyspy Martha's Vineyard. Wystawy prezentowane w centrum opowiadają o bogatej przeszłości wyspy, od czasów rdzennych Wampanoagów, przez erę wielorybnictwa, aż po współczesność.

Budynek Carnegie, z jego charakterystyczną architekturą w stylu neoklasycznym, sam w sobie jest dziełem sztuki. Wewnątrz zachowano wiele oryginalnych elementów, w tym drewniane regały na książki, ozdobne kolumny i witraże. Centrum organizuje również warsztaty, wykłady i inne wydarzenia kulturalne, które przybliżają odwiedzającym historię i tradycje wyspy.

Dla tych, którzy chcą poznać autentyczne smaki wyspy, obowiązkowym przystankiem powinien być Rosewater Market. Ten niewielki, ale pełen charakteru sklep i kawiarnia oferuje lokalne produkty, od świeżych owoców morza, przez organiczne warzywa z okolicznych farm, po rzemieślnicze piwa i wina. Rosewater słynie również ze swoich kanapek i wypieków, które można spożyć na miejscu lub zabrać na piknik na plaży.

Ciekawostką jest fakt, że wiele produktów sprzedawanych w Rosewater pochodzi z The FARM Institute, edukacyjnej farmy, która uczy zrównoważonego rolnictwa i hodowli zwierząt. Farma ta, położona na obrzeżach Edgartown, jest otwarta dla zwiedzających i oferuje programy edukacyjne dla dzieci i dorosłych. Można tu zobaczyć, jak wygląda codzienne życie na farmie, poznać różne gatunki zwierząt hodowlanych i dowiedzieć się więcej o ekologicznych metodach uprawy roślin.

Edgartown to nie tylko historia i przyroda, ale również tętniące życiem centrum kulturalne wyspy Martha's Vineyard. Miasto oferuje bogaty program wydarzeń artystycznych, festiwali i wystaw, które przyciągają zarówno mieszkańców, jak i turystów.

Jednym z kulturalnych centrów miasta jest Eisenhauer Gallery, prestiżowa galeria sztuki zlokalizowana przy North Water Street. Galeria specjalizuje się w sztuce współczesnej i reprezentuje uznanych artystów regionalnych i krajowych. Regularne wernisaże i spotkania z artystami czynią z niej ważny punkt na kulturalnej mapie wyspy. Co ciekawe, galeria znajduje się w historycznym budynku, który sam w sobie jest dziełem sztuki – jego charakterystyczna architektura łączy elementy kolonialne z nowoczesnymi akcentami.

Miłośnicy historii i kultury powinni również odwiedzić Edgartown Fire Museum, niewielkie, ale fascynujące muzeum poświęcone historii lokalnej straży pożarnej. Muzeum mieści się w historycznym budynku remizy z 1883 roku i prezentuje kolekcję zabytkowego sprzętu strażackiego, w tym ręczne pompy, wozy konne i pierwsze zmotoryzowane pojazdy strażackie. Szczególnie interesująca jest historia wielkiego pożaru z 1883 roku, który zniszczył znaczną część miasta i doprowadził do utworzenia profesjonalnej straży pożarnej w Edgartown.

Warto również wspomnieć o bogatej tradycji literackiej Edgartown. Miasto było domem lub miejscem wakacyjnym dla wielu znanych pisarzy, w tym Johna Updike'a i Williama Styrona. Atmosfera małego, nadmorskiego miasteczka, z jego spokojnym rytmem życia i malowniczymi widokami, od zawsze inspirowała artystów i pisarzy. Dziś ta tradycja jest kontynuowana przez liczne księgarnie, kluby książki i festiwale literackie organizowane na wyspie.

Edgartown jest również znane z swoich festiwali i wydarzeń kulturalnych. Jednym z najbardziej popularnych jest Edgartown Harbor Festival, który odbywa się w lipcu i obejmuje parady łodzi, konkursy, koncerty i pokazy fajerwerków. Innym ważnym wydarzeniem jest Christmas in Edgartown, świąteczny festiwal, który przemienia miasto w zimową krainę czarów, z iluminacjami, paradami, koncertami kolęd i tradycyjnym zapaleniem świateł na choince.

Planując wizytę w Edgartown, warto pamiętać o kilku praktycznych wskazówkach. Najlepszym czasem na odwiedzenie miasta jest okres od późnej wiosny do wczesnej jesieni, kiedy pogoda jest najlepsza, a większość atrakcji jest otwarta. Szczyt sezonu turystycznego przypada na lipiec i sierpień, kiedy miasto tętni życiem, ale jest również najbardziej zatłoczone. Dla tych, którzy preferują spokojniejszą atmosferę, czerwiec i wrzesień mogą być lepszym wyborem – pogoda wciąż jest przyjemna, a tłumy turystów znacznie mniejsze.

Dostanie się na wyspę Martha's Vineyard wymaga przeprawy promowej, ponieważ nie ma mostu łączącego ją z lądem. Promy odpływają z kilku portów w Massachusetts, w tym z Woods Hole, Hyannis i New Bedford. W sezonie letnim kursują również promy z Rhode Island i Nowego Jorku. Warto zarezerwować bilety z wyprzedzeniem, szczególnie jeśli planujemy podróż z samochodem.

Poruszanie się po Edgartown jest stosunkowo łatwe. Centrum miasta jest kompaktowe i najlepiej zwiedzać je pieszo. Dla tych, którzy chcą dotrzeć do bardziej odległych atrakcji, dostępne są rowery do wypożyczenia, taksówki oraz transport publiczny. Warto pamiętać, że w sezonie letnim parking w centrum miasta może być trudno dostępny i stosunkowo drogi.

Jeśli chodzi o zakwaterowanie, Edgartown oferuje szeroki wybór opcji, od luksusowych hoteli i pensjonatów w historycznych domach kapitańskich, po bardziej przystępne cenowo motele i kempingi. Ceny są jednak generalnie wyższe niż na lądzie stałym, szczególnie w szczycie sezonu. Rezerwacja z dużym wyprzedzeniem jest zdecydowanie zalecana.

Warto również wspomnieć o lokalnej kuchni, która jest ważnym elementem kultury wyspy. Edgartown słynie z świeżych owoców morza, w szczególności homarów, małży i ryb. Lokalne restauracje oferują różnorodne dania, od prostych, ale pysznych przekąsek z homarów (lobster rolls), po wyrafinowane potrawy przygotowywane przez uznanych szefów kuchni. Wiele restauracji korzysta z lokalnych, sezonowych produktów, co zapewnia wyjątkowy smak i świeżość potraw.

Podsumowując, Edgartown to miejsce, które oferuje wyjątkowe połączenie historii, kultury, przyrody i rozrywki. Niezależnie od tego, czy jesteś fanem filmu 'Szczęki', miłośnikiem historii morskiej, entuzjastą przyrody, czy po prostu szukasz spokojnego miejsca na wakacje, to urokliwe miasteczko na wyspie Martha's Vineyard ma coś do zaoferowania. Jego bogata historia, malownicze krajobrazy i przyjazna atmosfera sprawiają, że jest to miejsce, do którego chce się wracać.

Warto również pamiętać, że Edgartown, podobnie jak cała wyspa Martha's Vineyard, przywiązuje dużą wagę do ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju. Odwiedzający są zachęcani do szanowania lokalnej przyrody, korzystania z transportu publicznego lub rowerów zamiast samochodów oraz wspierania lokalnych firm i producentów. Dzięki temu unikalne piękno i charakter tego wyjątkowego miejsca będą mogły cieszyć również przyszłe pokolenia odwiedzających.