Pomysł na nietypową podróż: niemieckie miasta przygraniczne

Pomysł na nietypową podróż: niemieckie miasta przygraniczne

June 11, 2025

Niemieckie miasta przygraniczne to fascynujące miejsca, gdzie przenikają się kultury, języki i tradycje różnych narodów. Szczególnie interesującym przykładem jest Görlitz - najdalej wysunięte na wschód miasto Niemiec, które przez wieki było świadkiem burzliwej historii Europy. To właśnie tutaj przebiega 15. południk, który w 1893 roku posłużył do ustanowienia standardowego czasu w Cesarstwie Niemieckim, znanego jako 'Czas Görlitz'. Miasto zachwyca nie tylko swoją historią, ale także doskonale zachowaną architekturą, która przyciągnęła uwagę filmowców z całego świata - nakręcono tu ponad 100 filmów! Zapraszam do odkrycia urokliwych zakątków tego pogranicza, gdzie każdy kamień opowiada fascynującą historię europejskich przemian.

Reklama

Stadtbrücke Görlitz - most łączący narody i kultury

Stadtbrücke Görlitz, znany również jako Most Staromiejski, to nie tylko konstrukcja inżynieryjna łącząca dwa brzegi Nysy Łużyckiej, ale przede wszystkim symbol połączenia dwóch narodów - polskiego i niemieckiego. Ten kamienny most, zlokalizowany przy Am Stadtpark w Görlitz, stanowi jeden z najbardziej malowniczych punktów na mapie pogranicza polsko-niemieckiego.

Historia mostu sięga średniowiecza, choć jego obecna forma pochodzi z późniejszego okresu. Warto wiedzieć, że do 1945 roku Görlitz było jednym miastem, które po II wojnie światowej zostało podzielone granicą państwową - wschodnia część stała się polskim Zgorzelcem, a zachodnia pozostała niemieckim Görlitz. Most stał się wówczas granicą między dwoma państwami, a przez dziesięciolecia zimnej wojny był symbolem podziału Europy.

Po wejściu Polski do strefy Schengen w 2007 roku, most odzyskał swoją pierwotną funkcję - ponownie łączy mieszkańców obu części dawnego miasta, umożliwiając swobodne przemieszczanie się między krajami. Dziś spacer po moście to niezwykłe doświadczenie - w ciągu kilku minut można przejść z Polski do Niemiec, obserwując jak zmienia się architektura, język napisów czy nawet styl życia.

Z mostu rozciąga się spektakularny widok na starówkę Görlitz, której panorama odbija się w wodach Nysy Łużyckiej. Szczególnie urokliwie prezentuje się o zachodzie słońca, gdy ostatnie promienie oświetlają fasady zabytkowych kamienic. Fotografowie z całego świata przybywają tutaj, by uchwycić ten magiczny moment, gdy światło idealnie podkreśla historyczną architekturę miasta.

Ciekawostką jest fakt, że most ten pojawił się w kilku znanych produkcjach filmowych. Görlitz, nazywane czasem 'Görliwood', stało się popularną lokacją filmową ze względu na doskonale zachowaną, autentyczną architekturę z różnych epok. Wśród filmów kręconych w mieście można wymienić takie tytuły jak 'Grand Budapest Hotel' Wesa Andersona czy 'Bękarty wojny' Quentina Tarantino.

Most jest również świadkiem licznych wydarzeń kulturalnych organizowanych wspólnie przez Görlitz i Zgorzelec. Jednym z najbardziej znanych jest coroczny Festiwal Mostu, podczas którego mieszkańcy obu miast spotykają się, by celebrować swoją przyjaźń i wspólne dziedzictwo kulturowe. Festiwal obfituje w koncerty, wystawy, pokazy kulinarne i warsztaty, przyciągając turystów z całej Europy.

Dla miłośników aktywnego wypoczynku most stanowi ważny punkt na trasie międzynarodowych szlaków rowerowych, w tym popularnej trasy wzdłuż Nysy Łużyckiej. Można stąd wyruszyć na jednodniową wycieczkę po malowniczych okolicach pogranicza polsko-niemieckiego, odkrywając urokliwe wioski i przyrodnicze atrakcje regionu.

Most staromiejski Zgorzelec-Görlitz - świadek europejskich przemian

Most staromiejski łączący polski Zgorzelec z niemieckim Görlitz to nie tylko przeprawa przez Nysę Łużycką, ale także żywy symbol europejskich przemian. Zlokalizowany w samym sercu historycznego obszaru, most ten ma bogatą i burzliwą historię, która odzwierciedla losy całego regionu.

Konstrukcja mostu, choć na pierwszy rzut oka może wydawać się prosta, kryje w sobie fascynującą historię inżynierii. Pierwotnie w tym miejscu istniała drewniana przeprawa, która wielokrotnie ulegała zniszczeniu podczas powodzi nawiedzających dolinę Nysy. Obecny kamienny most został zbudowany z myślą o większej trwałości i odporności na kaprysy natury. Jego solidna konstrukcja przetrwała próbę czasu, w tym zniszczenia II wojny światowej, gdy wycofujące się wojska niemieckie wysadzały mosty, by spowolnić marsz Armii Czerwonej.

Z mostu rozpościera się malowniczy widok na starówkę Görlitz, która zachwyca różnorodnością stylów architektonicznych. Można stąd podziwiać renesansowe, barokowe, secesyjne i wilhelmińskie fasady budynków, tworzące unikalną panoramę miasta. Szczególnie urokliwie prezentuje się o zmierzchu, gdy zabytkowe budynki są subtelnie podświetlone, a ich odbicia tańczą na powierzchni rzeki.

Most staromiejski był świadkiem wielu historycznych wydarzeń. W czasach zimnej wojny stanowił ściśle strzeżoną granicę między blokiem wschodnim a zachodnim. Istnieje lokalna legenda mówiąca o tym, że podczas szczególnie napiętych okresów zimnej wojny, mieszkańcy obu stron mostu komunikowali się ze sobą za pomocą gestów i znaków, przekazując sobie wiadomości mimo zamkniętej granicy. Dziś trudno wyobrazić sobie, że kiedyś przejście przez ten most wymagało specjalnych zezwoleń i długotrwałych kontroli.

Po upadku żelaznej kurtyny i wejściu Polski do Unii Europejskiej, a później do strefy Schengen, most stał się symbolem zjednoczonej Europy. W 2004 roku, podczas uroczystości związanych z rozszerzeniem UE, na moście spotkali się przedstawiciele władz Polski i Niemiec, symbolicznie celebrując nowy rozdział w historii obu narodów. Wydarzenie to zostało upamiętnione tablicą pamiątkową, którą można zobaczyć spacerując po moście.

Ciekawostką jest fakt, że most ten stanowi ważny element tzw. 'Europejskiego Miasta' - wspólnej inicjatywy Zgorzelca i Görlitz, mającej na celu zacieśnienie współpracy transgranicznej. W ramach tego projektu organizowane są liczne wydarzenia kulturalne, edukacyjne i sportowe, które przyciągają mieszkańców obu miast. Jednym z najbardziej popularnych jest coroczny bieg przez most, w którym uczestniczą zawodnicy z Polski, Niemiec i innych krajów.

Dla turystów most staromiejski stanowi doskonały punkt startowy do eksploracji obu miast. Po polskiej stronie warto zwrócić uwagę na modernistyczną architekturę Zgorzelca, a szczególnie na osiedle zaprojektowane przez słynnego architekta Ernsta Maya. Po niemieckiej stronie czeka na odkrycie bogactwo zabytków Görlitz, w tym urokliwe zaułki starówki i monumentalne budowle sakralne.

Most jest również popularnym miejscem spotkań mieszkańców obu miast. W ciepłe letnie wieczory można spotkać tu zarówno polskie, jak i niemieckie rodziny, spacerujące i podziwiające zachód słońca nad rzeką. To miejsce, gdzie słychać mieszankę języków i gdzie kultury przenikają się w naturalny sposób.

Old Town Hall - serce historycznego Görlitz

Stary Ratusz (Old Town Hall) w Görlitz, zlokalizowany przy Untermarkt 6, to jeden z najbardziej imponujących zabytków tego przygranicznego miasta. Ta monumentalna budowla, górująca nad rynkiem staromiejskim, stanowi nie tylko centrum administracyjne, ale przede wszystkim architektoniczną perłę regionu i świadectwo bogatej historii miasta.

Historia ratusza sięga XIV wieku, choć obecna budowla jest wynikiem licznych przebudów i rozbudów na przestrzeni wieków. Najstarsze części pochodzą z okresu gotyku, natomiast fasada nosi wyraźne ślady renesansu. Szczególnie charakterystycznym elementem jest monumentalna klatka schodowa, prowadząca do głównego wejścia, która została dobudowana w XVI wieku. Schody te, znane jako 'Schody Sprawiedliwości', były miejscem, gdzie ogłaszano wyroki sądowe i ważne dekrety miejskie.

Fasada ratusza zachwyca bogactwem detali architektonicznych. Warto zwrócić uwagę na kunsztowne zdobienia, herby miejskie oraz charakterystyczny zegar astronomiczny, który od wieków odmierza czas mieszkańcom Görlitz. Według lokalnej legendy, zegar ten został skonstruowany przez mistrza, który po ukończeniu dzieła został oślepiony na rozkaz rajców miejskich, aby nie mógł stworzyć podobnego arcydzieła dla innego miasta. Historia ta, choć makabryczna, jest typowa dla średniowiecznych podań o wybitnych rzemieślnikach.

Wnętrze ratusza kryje prawdziwe skarby. Sala Rajców, z bogato zdobionym drewnianym sufitem i historycznymi meblami, przenosi zwiedzających w czasy, gdy Görlitz było bogatym miastem handlowym, należącym do Związku Sześciu Miast Łużyckich. W sali tej podejmowano najważniejsze decyzje dotyczące miasta i regionu, a także przyjmowano znamienitych gości, w tym królów i cesarzy.

Ciekawostką jest fakt, że w piwnicach ratusza znajduje się historyczna restauracja, która serwuje tradycyjne dania kuchni łużyckiej i śląskiej. Lokal ten, działający nieprzerwanie od kilku stuleci, pozwala gościom delektować się regionalnymi specjałami w autentycznej, historycznej atmosferze. Szczególnie polecane są pierogi łużyckie z nadzieniem z twarogu i ziemniaków oraz tradycyjny gulasz wołowy przyrządzany według receptury przekazywanej z pokolenia na pokolenie.

Ratusz w Görlitz odegrał ważną rolę w historii miasta i regionu. To tutaj w 1635 roku podpisano Pokój Praski, kończący jeden z etapów wojny trzydziestoletniej. Wydarzenie to upamiętnia specjalna tablica, którą można zobaczyć na fasadzie budynku. Warto również wiedzieć, że w czasie II wojny światowej ratusz szczęśliwie uniknął zniszczeń, dzięki czemu zachował swój autentyczny, historyczny charakter.

Dla miłośników kina ratusz może wydać się dziwnie znajomy - pojawił się bowiem w kilku znanych produkcjach filmowych. Görlitz, ze względu na doskonale zachowaną architekturę, stało się popularną lokacją filmową, a ratusz, jako jeden z najbardziej charakterystycznych budynków, często trafiał na ekrany. Wśród filmów, w których można zobaczyć ten zabytek, są m.in. 'Grand Budapest Hotel' oraz 'Lektor'.

Wokół ratusza rozciąga się malowniczy rynek staromiejski (Untermarkt), otoczony kolorowymi kamienicami z różnych epok. Każdy z tych budynków ma swoją historię i unikalne cechy architektoniczne. Szczególnie warto zwrócić uwagę na dom 'Schönhof' - najstarszy zachowany renesansowy budynek mieszkalny w Niemczech, oraz na 'Waage' - dawny budynek wagi miejskiej, gdzie ważono towary przywożone przez kupców.

Ratusz jest również miejscem, gdzie odbywają się liczne wydarzenia kulturalne, w tym koncerty muzyki klasycznej, wystawy artystyczne oraz tradycyjny jarmark bożonarodzeniowy, który przyciąga turystów z całej Europy. Podczas tego jarmarku rynek wypełnia się stoiskami oferującymi regionalne przysmaki, rękodzieło i świąteczne ozdoby, a z ratuszowej wieży rozbrzmiewają kolędy grane na żywo przez miejscowych muzyków.

Podobne artykuły

Reklama