Historia Zamku Czocha to fascynująca opowieść o zmiennych losach i kolejnych właścicielach, którzy pozostawili swój ślad w murach tej wspaniałej warowni. Początkowo przekazany Konradowi von Wallhausen w 1253 roku, zamek przechodził przez ręce znaczących rodów szlacheckich, w tym książąt Henryka I jaworskiego i Bolka II Małego. Szczególnie znaczący okres w dziejach zamku rozpoczął się w 1453 roku, gdy został nabyty przez ród Nostitzów, którzy władali nim przez 250 lat, znacząco rozbudowując i modernizując warownię.

Architektura zamku jest świadectwem jego burzliwej historii i kolejnych przebudów. Najstarszą częścią jest potężna wieża (stołp), wokół której rozbudowywano kolejne elementy fortyfikacji. Zamek skutecznie bronił się przed oblężeniami, czego dowodem jest odparta próba zdobycia go przez Szwedów podczas wojny trzydziestoletniej. Szczególnie interesująca jest przebudowa z lat 1909-1914, zlecona przez Ernsta Gutschowa, która nadała zamkowi obecny, romantyczny charakter.

Wnętrza zamku kryją prawdziwe skarby architektury i sztuki. Sala Rycerska, która czasami pełni funkcję sali balowej, zachwyca swoim wystrojem i kolekcją historycznej broni. Komnata Książęca słynie z legendarnej pułapki pod łożem małżeńskim, a Sala Marmurowa i biblioteka zachwycają bogactwem zdobień i oryginalnym wyposażeniem. Szczególną atrakcją jest system tajemnych przejść i korytarzy, który do dziś rozpala wyobraźnię zwiedzających.

W czasie II wojny światowej zamek pełnił tajemniczą rolę w działaniach niemieckich służb specjalnych, a po wojnie został splądrowany przez żołnierzy i złodziei. Od 1952 roku służył jako ośrodek wypoczynkowy dla wojska, a jego lokalizacja została wymazana z oficjalnych map. Ta tajemnicza karta historii dodaje tylko pikanterii fascynującej przeszłości zamku.

Obecnie Zamek Czocha oferuje szeroki wachlarz atrakcji dostosowanych do różnych preferencji i możliwości finansowych zwiedzających. Podstawowa trasa turystyczna obejmuje najważniejsze pomieszczenia zamkowe, w tym słynną Salę Portretową z wizerunkami Piastów, bogato zdobioną bibliotekę oraz tajemniczą Komnatę Książęcą. Każde z tych miejsc kryje fascynujące historie i legendy, które przewodnicy przekazują w sposób angażujący zarówno dorosłych, jak i dzieci.

Szczególnym zainteresowaniem cieszą się nocne zwiedzania zamku, podczas których można spotkać legendarną Białą Damę na Dziedzińcu Wewnętrznym. Te specjalne tours organizowane są w wybrane dni roku i wymagają wcześniejszej rezerwacji ze względu na ograniczoną liczbę miejsc. Atmosfera zamku po zmroku, oświetlonego jedynie pochodniami, tworzy niepowtarzalny klimat średniowiecznej warowni.

Zamek oferuje również szereg atrakcji sezonowych i wydarzeń specjalnych. Regularnie odbywają się tu festiwale kulturalne, pokazy rycerskie oraz słynne sesje LARP (Live Action Role-Playing), w tym znane na całym świecie College of Wizardry. To właśnie dzięki zaangażowaniu społeczności fanów i skutecznej akcji crowdfundingowej w 2019 roku udało się zachować tę wyjątkową inicjatywę.

Dla miłośników kinematografii dodatkową atrakcją jest fakt, że zamek służył jako plan filmowy wielu znanych produkcji, takich jak 'Gdzie jest generał?', 'Legenda', 'Wiedźmin' czy 'Beyond Sherwood Forest'. Podczas zwiedzania można rozpoznać miejsca znane z ekranu i poczuć się jak na planie filmowym.

Wieża obserwacyjna zamku oferuje zapierające dech w piersiach widoki na rzekę Kwisę i okoliczne lasy, co stanowi dodatkową atrakcję szczególnie w okresie jesiennym, gdy okoliczne lasy mienią się różnorodnymi barwami. Dla osób zainteresowanych lokalną kulturą i tradycjami, zamkowa restauracja serwuje tradycyjne dania kuchni polskiej oraz organizuje degustacje lokalnych produktów, w tym słynnego miodu z okolicznych pasiek.

Zamek Czocha, otwarty dla zwiedzających od września 1996 roku, stał się nie tylko popularną atrakcją turystyczną, ale również ważnym centrum kulturalnym i edukacyjnym regionu. Obiekt jest dostępny dla turystów przez niemal cały rok, oferując różnorodne formy zwiedzania dostosowane do różnych grup wiekowych i zainteresowań. Ceny biletów utrzymywane są na przystępnym poziomie, co sprawia, że zamek jest dostępny dla rodzin i turystów o różnym budżecie.

Jedną z największych atrakcji jest możliwość noclegu w zamkowych komnatach. Hotel zamkowy oferuje unikalne doświadczenie spędzenia nocy w historycznych wnętrzach, a restauracja serwuje śniadania w formie bufetu oraz dania a la carte kuchni polskiej. To doskonała okazja, by w pełni zanurzyć się w średniowiecznej atmosferze i poczuć się jak dawni właściciele zamku.

Zamek aktywnie uczestniczy w życiu kulturalnym regionu, organizując różnorodne wydarzenia i festiwale. Szczególnym wydarzeniem jest organizowany tu EU4 Grandest Lan 2023, oficjalnie hostowany przez Paradox Interactive, który przyciąga miłośników strategii historycznych z całej Europy. Regularne pokazy historyczne, warsztaty rzemiosła średniowiecznego i koncerty muzyki dawnej sprawiają, że zamek tętni życiem przez cały rok.

Dla badaczy i pasjonatów historii, Zamek Czocha stanowi nieocenione źródło wiedzy o architekturze obronnej i życiu codziennym w średniowiecznej warowni. Systematycznie prowadzone prace konserwatorskie i badania archeologiczne pozwalają odkrywać nowe fakty z przeszłości zamku, a znaleziska są prezentowane w ramach wystaw czasowych.

Warto podkreślić, że zamek nieustannie się rozwija, dbając o zachowanie historycznego charakteru przy jednoczesnym dostosowaniu do współczesnych potrzeb turystycznych. Systematycznie prowadzone są prace konserwatorskie i renowacyjne, mające na celu zachowanie tego cennego zabytku dla przyszłych pokoleń. Uznanie zamku za jeden z 'Nowych Siedmiu Cudów Polski' w 2012 roku przez National Geographic Polska potwierdza jego wyjątkową wartość historyczną i kulturową.