Kościół św. Jana Nepomucena, choć niewielki rozmiarem, jest gigantyczny pod względem artystycznym i historycznym. Wzniesiony na działce o wymiarach zaledwie 28 na 9 metrów, stanowi prawdziwe wyzwanie architektoniczne i artystyczne. Fundatorem i głównym architektem świątyni był Idzi Quiryn Asam, ceniony w całej Bawarii architekt i sztukator. Historia budowy kościoła rozpoczęła się około 1729 roku, kiedy to Asam nabył dom przy Sendlingerstrasse. W kolejnych latach dokupił sąsiednią działkę i w 1733 roku rozpoczął budowę kościoła, która trwała do 1746 roku.

Fasada kościoła, choć skromna w porównaniu z bogactwem wnętrza, już zapowiada niezwykłe doświadczenie, jakie czeka na wiernych i turystów. Portal główny, wsparty na symbolicznej skale, nawiązuje do słów Chrystusa o budowaniu Kościoła na opoce. Rzeźbione przez samego Idziego Quiryna odrzwia przedstawiają sceny z życia św. Jana Nepomucena, patrona kościoła, który został kanonizowany w 1721 roku i cieszył się szczególnym kultem w Czechach i Bawarii.

Wnętrze kościoła to prawdziwa eksplozja baroku i rokoka. Przestrzeń o wymiarach 22 na 8 metrów została wypełniona po brzegi sztuką najwyższej próby. Rzeźby, sztukaterie i freski współgrają ze sobą, tworząc niezwykłą opowieść o życiu, śmierci i zbawieniu. Kosmie Damianowi Asamowi, młodszemu z braci, powierzono wykonanie fresków, które harmonijnie uzupełniają trójwymiarowe dzieła jego brata.

Jednym z najbardziej fascynujących aspektów architektury kościoła jest wykorzystanie światła. Bracia Asam mistrzownie ukryli źródła światła, tworząc wrażenie, że wnętrze kościoła jest oświetlone w sposób nadprzyrodzony. To genialne rozwiązanie potęguje mistyczny charakter przestrzeni i podkreśla symbolikę zawartą w dekoracjach.

Kościół św. Jana Nepomucena to nie tylko arcydzieło architektury, ale także skarbnica symboliki chrześcijańskiej i barokowej sztuki. Każdy element wystroju wnętrza ma swoje głębokie znaczenie, tworząc spójną opowieść o życiu, śmierci i zbawieniu.

Już od wejścia do kościoła wierni i zwiedzający są wprowadzani w świat bogatej symboliki. Dolna część świątyni, najciemniejsza i najniższa, symbolizuje cierpienia ziemskiego żywota. To tutaj umieszczono konfesjonały, zaprojektowane jako bezpieczne enklawy, w których grzesznik może uczynić pierwszy krok ku zbawieniu duszy nieśmiertelnej. Ta część kościoła przypomina o ludzkiej naturze i potrzebie skruchy.

W miarę wznoszenia wzroku, kolory stają się jaśniejsze, a dekoracje bogatsze. To symboliczne przedstawienie drogi ku zbawieniu. W środkowej części świątyni znajdują się elementy nawiązujące do władzy świeckiej - jest to miejsce, gdzie oddaje się 'cesarzowi, co cesarskie'. Ta część stanowi pomost między ziemskim życiem a sferą niebiańską.

Plafon kościoła to prawdziwe arcydzieło malarstwa iluzjonistycznego. Fresk autorstwa Kosmy Damiana Asama przedstawia alegoryczną opowieść o życiu św. Jana Nepomucena oraz tryumfie prawdziwej wiary. Ta część świątyni symbolizuje sferę niebiańską i ostateczne zbawienie.

Centralnym punktem kościoła jest ołtarz główny, nad którym wznosi się szklana trumna z relikwiami św. Jana Nepomucena. Pod ołtarzem znajduje się symboliczny Grób Zbawiciela, otwierany tylko w czasie Wielkiego Tygodnia. Ta część kościoła łączy w sobie symbolikę śmierci i zmartwychwstania, stanowiąc kulminację chrześcijańskiej narracji o zbawieniu.

Nad ołtarzem, w 'napowietrznych przestrzeniach', przedstawiono aniołów adorujących Najświętszą Maryję Pannę. Jeszcze wyżej, w kopule, ukazano Boga Ojca w tiarze, trzymającego krzyż z ciałem Syna. Całość otaczają cherubiny zwiastujący zarówno cierpienie śmierci, jak i radość zmartwychwstania. Ta wielopoziomowa kompozycja stanowi syntezę chrześcijańskiej doktryny i barokowej estetyki.

Kościół św. Jana Nepomucena, mimo swojej niezaprzeczalnej wartości artystycznej i historycznej, może być trudny do odnalezienia dla nieświadomego turysty. Brak charakterystycznych wież oraz fasada wtopiona w szereg kamienic sprawiają, że łatwo go przeoczyć. Jednak wysiłek włożony w odnalezienie tej perły baroku z pewnością się opłaci.

Obecnie (stan na 2023 rok) kościół przechodzi renowację. Fasada jest odnawiana, a wnętrze czasowo zamknięte dla zwiedzających. Mimo to, nawet przez kraty można podziwiać niezwykłe bogactwo wnętrza, które według relacji turystów 'robi niesamowite wrażenie' i jest 'czymś, co trzeba koniecznie zobaczyć'. Warto śledzić informacje o postępach prac renowacyjnych, aby móc w pełni docenić piękno tego miejsca po jego ponownym otwarciu.

Kościół św. Jana Nepomucena to nie tylko zabytek, ale także żywe miejsce kultu. Warto pamiętać o odpowiednim zachowaniu i stroju podczas zwiedzania. Ze względu na niewielkie rozmiary świątyni, może być w niej tłoczno, szczególnie w sezonie turystycznym.

Znaczenie kulturowe kościoła św. Jana Nepomucena wykracza daleko poza jego funkcję religijną. Jest on świadectwem geniuszu braci Asam, którzy w tym niewielkim budynku stworzyli prawdziwe kompendium barokowej i rokokowej sztuki. Kościół stanowi również ważny element dziedzictwa kulturowego Monachium i Bawarii, przyciągając turystów z całego świata.

Warto zwrócić uwagę na unikalne rozwiązania architektoniczne zastosowane przez braci Asam. Prywatne wejście prowadzące z ich domu do kościoła oraz okienko pozwalające oglądać mszę z sypialni świadczą o osobistym charakterze tej świątyni. Choć ostatecznie żaden z braci nie spoczął w tym kościele, ich portrety znajdują się wewnątrz, przypominając o twórcach tego niezwykłego dzieła.

Kościół św. Jana Nepomucena to nie tylko atrakcja turystyczna, ale także miejsce refleksji nad kunsztem artystów, głębią symboliki religijnej i przemianami w sztuce sakralnej. Dla miłośników architektury, historyków sztuki i osób poszukujących duchowych doznań, wizyta w tym miejscu może być niezapomnianym doświadczeniem.

Podsumowując, kościół św. Jana Nepomucena w Monachium to prawdziwy klejnot barokowej architektury, który mimo swoich niewielkich rozmiarów, kryje w sobie ogrom piękna, historii i symboliki. Stanowi on doskonały przykład tego, jak wielka sztuka może być zawarta w małej przestrzeni, przypominając nam, że prawdziwe arcydzieła nie zawsze muszą być monumentalne, aby wywierać ogromne wrażenie na odbiorcy.