Cieszyn: jedno miasto, dwa kraje, wspólna historia

Cieszyn: jedno miasto, dwa kraje, wspólna historia

June 11, 2025

Cieszyn to jedno z najstarszych miast w Polsce, którego historia sięga X wieku, a które dziś jest fascynującym przykładem miasta podzielonego granicą państwową. Rozdzielone rzeką Olzą na polską i czeską część, stanowi unikatowy przykład współistnienia dwóch kultur w jednym organizmie miejskim. Według legendy, miasto zostało założone przez trzech braci – Bolka, Leszka i Cieszka – na pamiątkę ich przyjaźni, co nadaje temu miejscu dodatkowy wymiar symboliczny. Od końca XIII wieku do połowy XVII wieku Cieszyn był stolicą Księstwa Cieszyńskiego, a jego bogata historia i architektura odzwierciedlają wpływy polskie, czeskie i austro-węgierskie. Dziś to tętniące życiem miasto z bogatą ofertą kulturalną, gastronomiczną i turystyczną przyciąga odwiedzających swoim niepowtarzalnym charakterem i atmosferą.

Reklama

Wzgórze Zamkowe – serce historycznego Cieszyna

Wzgórze Zamkowe to bez wątpienia najważniejszy punkt na mapie Cieszyna, stanowiący świadectwo ponad tysiącletniej historii miasta. To właśnie tutaj, według legendy, w 810 roku trzej bracia – Bolko, Leszek i Cieszek – spotkali się po długiej rozłące przy źródle i z radości postanowili założyć miasto, które nazwali Cieszynem. Choć historycy datują początki osadnictwa na tym terenie na nieco późniejszy okres, to właśnie Wzgórze Zamkowe było świadkiem narodzin miasta i jego rozwoju przez wieki.

Najcenniejszym zabytkiem na Wzgórzu Zamkowym jest bez wątpienia Rotunda pw. św. Mikołaja w Cieszynie – romańska budowla sakralna z XI wieku, która jest jednym z najstarszych tego typu obiektów w Polsce. Ta niewielka, okrągła świątynia z półkolistą apsydą jest tak ważna dla polskiej tożsamości narodowej, że jej wizerunek znalazł się na banknocie 20-złotowym. Rotunda przetrwała liczne wojny i kataklizmy, zachowując swój pierwotny, romański charakter. Jej wnętrze, choć skromne, emanuje spokojem i duchowością, przenosząc odwiedzających w odległe czasy początków państwowości polskiej. Warto zwrócić uwagę na zachowane fragmenty średniowiecznych fresków, które dodają temu miejscu tajemniczości.

Dominantą Wzgórza Zamkowego jest Wieża Piastowska – gotycka wieża obronna z XIV wieku, będąca pozostałością po nieistniejącym już zamku książąt cieszyńskich. Ta 29-metrowa budowla oferuje niezapomniane widoki na całe miasto, dolinę Olzy oraz pasma górskie Beskidu Śląskiego i Beskidu Morawsko-Śląskiego. Wspinaczka po 120 schodach na szczyt wieży to nie lada wyzwanie, ale nagroda w postaci panoramy jest tego warta. Wieża Piastowska, podobnie jak rotunda, jest symbolem Cieszyna i świadectwem jego bogatej historii jako stolicy Księstwa Cieszyńskiego.

Obecnie na Wzgórzu Zamkowym mieści się również Zamek Cieszyn – instytucja kultury, która łączy funkcje muzeum, centrum designu i ośrodka promocji regionu. Zamek Cieszyn to nie tylko zabytkowe mury, ale przede wszystkim miejsce tętniące życiem kulturalnym i artystycznym. Organizowane są tu wystawy, warsztaty, konferencje i festiwale, w tym bezpłatna wystawa przedmiotów IKEA, która przyciąga miłośników designu. Zamek stał się centrum designu dla całego regionu śląskiego, łącząc tradycję z nowoczesnością.

Wzgórze Zamkowe to także miejsce spacerów i odpoczynku. Zadbane alejki, ławeczki i tereny zielone sprawiają, że jest to ulubione miejsce zarówno mieszkańców, jak i turystów. Szczególnie pięknie prezentuje się ono wiosną, gdy kwitną drzewa i krzewy, oraz jesienią, gdy liście mienią się wszystkimi odcieniami złota i czerwieni. Z Wzgórza Zamkowego rozciąga się również widok na Most Przyjaźni, który łączy polską i czeską część miasta, symbolizując jedność podzielonego Cieszyna.

Most Przyjaźni i Rynek – łączniki kultur i centrum życia miejskiego

Most Przyjaźni w Cieszynie to nie tylko konstrukcja inżynieryjna łącząca dwa brzegi rzeki Olzy, ale przede wszystkim symbol połączenia dwóch narodów i kultur. Zbudowany w miejscu, gdzie od wieków istniała przeprawa przez rzekę, most ten ma szczególne znaczenie historyczne. Po podziale miasta w 1920 roku, kiedy to większość historycznych budynków pozostała po polskiej stronie, most stał się granicą państwową, a zarazem bramą łączącą dwie części niegdyś jednolitego organizmu miejskiego.

Przechadząc przez Most Przyjaźni, można dosłownie w kilka minut przenieść się z Polski do Czech, doświadczając subtelnych, ale zauważalnych różnic kulturowych. To fascynujące doświadczenie – być w dwóch krajach podczas jednego spaceru. Most jest szczególnie uczęszczany w weekendy, gdy mieszkańcy obu części miasta odwiedzają się nawzajem, korzystając z oferty kulturalnej, gastronomicznej i handlowej sąsiedniego kraju. Dla turystów to niepowtarzalna okazja, by w krótkim czasie poznać dwie różne, choć historycznie powiązane kultury.

Z Mostu Przyjaźni rozciąga się malowniczy widok na rzekę Olzę oraz na zabudowę obu części miasta. Szczególnie urokliwie prezentuje się tzw. 'Wenecja Cieszyńska' – urokliwa uliczka z małym sztucznym kanałem, przy której znajdują się kameralne puby i restauracje. To miejsce, które koniecznie trzeba odwiedzić, by poczuć wyjątkowy klimat Cieszyna.

Przechodząc na polską stronę miasta, warto skierować się w stronę Rynku w Cieszynie, który stanowi serce polskiej części miasta. Otoczony zabytkowymi kamienicami w stylu austro-węgierskim, rynek zachwyca swoją architekturą i atmosferą. Kamienice o pastelowych fasadach, z charakterystycznymi podcieniami i bogatymi zdobieniami, tworzą spójną, harmonijną całość. W centralnej części rynku znajduje się Studnia Trzech Braci – nawiązująca do legendy o założeniu miasta przez Bolka, Leszka i Cieszka.

Rynek w Cieszynie to nie tylko zabytek, ale przede wszystkim tętniące życiem centrum miasta. To tutaj odbywają się najważniejsze wydarzenia kulturalne, festiwale i jarmarki. W ciepłe dni ogródki kawiarniane wypełniają się mieszkańcami i turystami, a w powietrzu unosi się zapach świeżo parzonej kawy. Cieszyn słynie bowiem z wyjątkowej kultury kawiarniami, a lokalne kawiarnie oferują napoje i wypieki na najwyższym poziomie, często w cenach znacznie niższych niż w większych polskich miastach.

Warto zwrócić uwagę na Ratusz – neorenesansowy budynek z XIX wieku, który dominuje nad północną pierzeją rynku. Jego charakterystyczna wieża z zegarem jest jednym z symboli miasta. W pobliżu rynku znajduje się również Kościół Jezusowy – protestancka świątynia, będąca siedzibą Muzeum Protestantyzmu. To największy kościół ewangelicki w Polsce i ważny ośrodek kultury protestanckiej, gdzie regularnie odbywają się koncerty muzyki klasycznej.

Rynek w Cieszynie to także doskonałe miejsce, by poznać lokalną kuchnię. Okoliczne restauracje serwują zarówno tradycyjne dania śląskie, jak i potrawy z pogranicza polsko-czeskiego. Ceny są bardzo przystępne – za dwudaniowy obiad w restauracji 'Obiady jak u mamy' zapłacimy około 10 zł, co czyni Cieszyn rajem dla miłośników dobrej kuchni o ograniczonym budżecie.

Park Adama Sikory – zielona oaza na czeskim brzegu

Po czeskiej stronie Cieszyna, w dzielnicy Český Těšín, znajduje się urokliwy Park Adama Sikory – zielona enklawa, która stanowi doskonałe dopełnienie miejskiego krajobrazu podzielonego miasta. Ten rozległy park, nazwany na cześć polskiego działacza narodowego i społecznego, jest świadectwem wspólnej historii obu części Cieszyna i miejscem, gdzie spotykają się mieszkańcy zarówno polskiej, jak i czeskiej strony miasta.

Park Adama Sikory wyróżnia się bogatym drzewostanem, wśród którego dominują stare, majestatyczne drzewa dające przyjemny cień w upalne dni. Szerokie, dobrze utrzymane alejki zachęcają do spacerów i joggingu, a liczne ławki umożliwiają odpoczynek w otoczeniu przyrody. Park jest szczególnie piękny wiosną, gdy kwitną krzewy i rabaty kwiatowe, oraz jesienią, gdy liście przybierają złociste i czerwone barwy, tworząc malowniczy krajobraz.

Jedną z głównych atrakcji parku jest staw, wokół którego skupia się życie tego miejsca. W ciepłe dni można zobaczyć tu rodziny z dziećmi karmiące kaczki, zakochane pary spacerujące wzdłuż brzegu oraz fotografów uwieczniających malownicze odbicia drzew w tafli wody. Staw jest również siedliskiem różnorodnych gatunków ptaków wodnych, co czyni park interesującym miejscem dla miłośników przyrody i ornitologów-amatorów.

Park Adama Sikory to nie tylko miejsce relaksu, ale również przestrzeń rekreacyjna. Znajdują się tu place zabaw dla dzieci, boiska sportowe oraz siłownia na świeżym powietrzu. Dzięki temu park przyciąga osoby w różnym wieku i o różnych zainteresowaniach, tworząc prawdziwie inkluzywną przestrzeń publiczną. Szczególnie w weekendy park tętni życiem – odbywają się tu pikniki rodzinne, spotkania towarzyskie i nieformalne wydarzenia sportowe.

Warto podkreślić, że Park Adama Sikory jest doskonałym przykładem tego, jak przestrzeń publiczna może łączyć ludzi ponad granicami państwowymi. Choć formalnie znajduje się on po czeskiej stronie, jest równie chętnie odwiedzany przez Polaków, którzy po przekroczeniu Mostu Przyjaźni mogą w kilka minut dotrzeć do tej zielonej oazy. Ta swoboda przemieszczania się między dwiema częściami miasta jest jednym z najbardziej fascynujących aspektów Cieszyna jako miasta pogranicza.

Park stanowi również doskonały punkt wypadowy do dalszej eksploracji czeskiej części miasta. W pobliżu znajdują się interesujące kawiarnie i restauracje, gdzie można skosztować czeskich specjałów w cenach niższych niż po polskiej stronie. Warto zwrócić uwagę na lokalne piwa rzemieślnicze, które cieszą się dużą popularnością wśród odwiedzających.

Porównując Park Adama Sikory z polskimi atrakcjami Cieszyna, takimi jak Wzgórze Zamkowe czy Rynek, można zauważyć, że oferuje on inny rodzaj doświadczenia – mniej skupiony na historii i zabytkach, a bardziej na kontakcie z naturą i rekreacji. Podczas gdy Wzgórze Zamkowe imponuje swoimi zabytkami i panoramicznymi widokami, a Rynek tętni życiem miejskim i kulturalnym, Park Adama Sikory zapewnia wytchnienie od miejskiego zgiełku i możliwość relaksu w otoczeniu przyrody. Ta różnorodność sprawia, że Cieszyn i Český Těšín wspólnie oferują kompleksowe doświadczenie turystyczne, łączące elementy historyczne, kulturowe i przyrodnicze.

Podobne artykuły

Reklama