Duńska kuchnia, choć może wydawać się prosta, kryje w sobie bogactwo smaków i wielowiekową tradycję. Pierwszym daniem, bez którego nie można wyobrazić sobie kulinarnej podróży po Danii, jest oczywiście słynne smørrebrød. Te otwarte kanapki na ciemnym chlebie żytnim to prawdziwa ikona duńskiej gastronomii, sięgająca swoimi korzeniami XIX wieku. Początkowo były prostym posiłkiem robotników, którzy zabierali ze sobą chleb posmarowany masłem i nakładali nań resztki z poprzedniego dnia. Z czasem ewoluowały w prawdziwe dzieła sztuki kulinarnej, gdzie każdy składnik ma swoje miejsce i znaczenie.

W Kopenhadze najlepsze smørrebrød znajdziemy w restauracji Aamanns 1921, gdzie tradycja spotyka się z nowoczesnością. Lokal, którego nazwa nawiązuje do roku otwarcia, oferuje klasyczne kompozycje w nowoczesnym wydaniu. Szef kuchni Adam Aamann jest uznawany za osobę, która tchnęła nowe życie w tę tradycyjną potrawę, podnosząc ją do rangi sztuki kulinarnej. Jego interpretacje są lżejsze i bardziej wyrafinowane niż tradycyjne wersje, ale wciąż zachowują duńskiego ducha.

Dla tych, którzy preferują bardziej tradycyjne podejście, idealna będzie restauracja Slotskælderen Gitte Kik, działająca nieprzerwanie od 1797 roku. Ten historyczny lokal, położony niedaleko zamku Christiansborg, serwuje smørrebrød według receptur przekazywanych z pokolenia na pokolenie. Wnętrze zdobią stare fotografie i pamiątki, a obsługa z dumą opowiada o historii każdego dania. Warto wiedzieć, że w tradycyjnych lokalach istnieje niepisana zasada kolejności spożywania smørrebrød: najpierw śledź, potem inne ryby, następnie mięsa, a na końcu sery.

Nie mniej ważnym daniem w duńskiej kuchni jest stegt flæsk - oficjalnie uznane za narodowe danie Danii w 2014 roku po ogólnokrajowym głosowaniu. Ten przysmak to chrupiące, smażone plastry boczku wieprzowego podawane z gotowanymi ziemniakami i kremowym sosem pietruszkowym. Danie to najlepiej smakuje w Restaurant Kronborg, gdzie serwowane jest w tradycyjnej, niezmienionej od dekad formie. Lokal ten, prowadzony przez rodzinę od pokoleń, słynie z pielęgnowania autentycznych smaków i gościnnej atmosfery. Ciekawostką jest, że w niektórych regionach Danii organizowane są wieczory 'stegt flæsk ad libitum', podczas których można jeść to danie bez ograniczeń za stałą cenę.

Kolejnym filarem duńskiej kuchni są frikadeller, czyli duńskie kotleciki mięsne. W przeciwieństwie do szwedzkich klopsików, duńskie frikadeller są bardziej spłaszczone i smażone na patelni. Przygotowuje się je z mieszanki mielonej wieprzowiny i cielęciny, z dodatkiem cebuli, jajek, bułki tartej i przypraw. Najlepsze frikadeller w Kopenhadze serwuje Restaurant Karla, gdzie podawane są z tradycyjnymi dodatkami: gotowanymi ziemniakami, sosem i czerwoną kapustą. Lokal ten, choć nie należy do najstarszych w mieście, zdobył uznanie za perfekcyjne wykonanie klasycznych duńskich dań. Warto wiedzieć, że frikadeller to nie tylko danie restauracyjne - to również podstawa duńskich domowych obiadów i nieodłączny element zimnego bufetu podczas świąt i uroczystości rodzinnych.

Dania, otoczona wodami Morza Bałtyckiego i Północnego, ma bogatą tradycję rybołówstwa, co znajduje odzwierciedlenie w jej kuchni. Jednym z najbardziej charakterystycznych dań jest stjerneskud, czyli 'spadająca gwiazda' - wykwintna wersja smørrebrød z rybą. To prawdziwa uczta dla podniebienia, składająca się z kromki żytniego chleba przykrytej sałatą, na której układa się smażonego i gotowanego fileta z płastugi, krewetki, kawior z Limfjordu oraz ozdobne dodatki. Nazwa 'spadająca gwiazda' nawiązuje do efektownego wyglądu dania, które miało przypominać meteor przecinający niebo.

W Restaurant Schønnemann, działającym od 1877 roku, stjerneskud przygotowywany jest według tradycyjnej receptury, z najwyższej jakości składników dostarczanych codziennie przez lokalnych rybaków. Ten historyczny lokal, w którym czas jakby się zatrzymał, słynie z ogromnego wyboru akwawitu - tradycyjnego skandynawskiego alkoholu, idealnie komponującego się z rybami. Ciekawostką jest, że w XIX wieku restauracja była popularnym miejscem spotkań duńskich artystów i pisarzy, w tym Hansa Christiana Andersena, który podobno inspirował się atmosferą lokalu przy tworzeniu niektórych swoich opowieści.

Nie sposób mówić o duńskiej kuchni bez wspomnienia o śledziu, który przez wieki stanowił podstawę wyżywienia mieszkańców wybrzeża. W Husmanns Vinstue, przytulnej winiarni z tradycjami sięgającymi 1888 roku, serwują marinerede sild - śledzie marynowane w occie z dodatkiem cebuli, przypraw i korzeni. Podawane są na chlebie żytnim z dodatkiem surowego żółtka i cebuli. Lokal ten zachwyca nie tylko autentycznymi smakami, ale również kameralną atmosferą i bogatą kartą win, starannie dobieranych do poszczególnych dań. Warto wiedzieć, że w dawnych czasach śledź był tak ważnym towarem eksportowym, że nazywano go 'srebrnym skarbem Danii'.

Innym popularnym daniem rybnym jest æbleflæsk - tradycyjna potrawa łącząca słodkość jabłek z wyrazistym smakiem boczku. To niezwykłe połączenie, charakterystyczne dla duńskiej kuchni, która często zestawia ze sobą słodkie i słone smaki. W Christianshavns Færgecafé, uroczej restauracji położonej nad kanałem w historycznej dzielnicy Christianshavn, æbleflæsk przygotowywany jest według receptury przekazywanej z pokolenia na pokolenie. Lokal ten, mieszczący się w budynku dawnej przystani promowej, zachwyca nie tylko autentyczną kuchnią, ale również wyjątkowym widokiem na kanał. Zgodnie z tradycją, danie to było szczególnie popularne zimą, gdy świeże jabłka z jesiennych zbiorów łączono z solonym boczkiem, zapewniając pożywny posiłek w chłodne miesiące.

W Det Lille Apotek, najstarszej restauracji w Kopenhadze działającej nieprzerwanie od 1720 roku, można spróbować kolejnego klasyka - rød pølse, czyli charakterystycznej czerwonej parówki. Ta niepozorna przekąska ma w Danii status kultowy i jest nieodłącznym elementem miejskiego krajobrazu. Czerwony kolor zawdzięcza barwnikowi dodawanemu do osłonki, co początkowo miało maskować niedoskonałości mięsa. Dziś to symbol duńskiego street foodu, choć w Det Lille Apotek serwowana jest w bardziej wykwintnej wersji, z domowymi dodatkami. Sam lokal, którego nazwa oznacza 'Mała Apteka', mieścił się pierwotnie w budynku apteki i do dziś zachował historyczny wystrój z drewnianymi belkami i oryginalnymi meblami. Podobno bywał tu Hans Christian Andersen, a nawet sam Wolfgang Amadeus Mozart podczas wizyty w Kopenhadze.

Duńska kuchnia, choć kojarzona głównie z hearty, sycącymi daniami, ma również swoją słodką stronę, która zasługuje na szczególną uwagę. Jednym z najbardziej charakterystycznych deserów jest risalamande - kremowy pudding ryżowy z dodatkiem posiekanych migdałów i sosem wiśniowym. Ten świąteczny przysmak ma fascynującą historię sięgającą XIX wieku, kiedy to duńscy kucharze zmodyfikowali francuski deser riz à l'amande, dostosowując go do lokalnych upodobań. Tradycyjnie podawany jest w Wigilię, a jego nieodłącznym elementem jest zabawa w poszukiwanie całego migdała ukrytego w jednej z porcji. Osoba, która go znajdzie, otrzymuje specjalny prezent, zwany 'migdałowym prezentem' (mandelgave).

W Restaurant Tight, nowoczesnym lokalu z szacunkiem podchodzącym do tradycji, risalamande serwowany jest przez cały rok, choć szczególnie popularny staje się w okresie świątecznym. Szef kuchni dodaje do niego nutę wanilii z Madagaskaru i serwuje z domowym sosem z duńskich wiśni. Ciekawostką jest, że podczas II wojny światowej, gdy ryż był trudno dostępny, Duńczycy przygotowywali podobny deser z jęczmienia, nazywając go 'bygotto' - ta wersja do dziś pojawia się w niektórych domach jako nawiązanie do trudnych czasów.

Kolejnym deserem, bez którego nie można wyobrazić sobie duńskiej kuchni, jest koldskål - orzeźwiająca, zimna zupa mleczna podawana głównie latem. Przygotowywana z maślanki lub mieszanki jogurtu i mleka, słodzona cukrem i aromatyzowana cytryną oraz wanilią, stanowi idealne orzeźwienie w upalne dni. Tradycyjnie podaje się ją z małymi, chrupkimi ciasteczkami zwanymi kammerjunkere, które moczy się w zupie. W Chicky Grill Bar, miejscu łączącym tradycyjne smaki z nowoczesnym podejściem, koldskål serwowany jest w odświeżonej wersji, z dodatkiem świeżych owoców sezonowych i domowych ciasteczek. Warto wiedzieć, że nazwa 'koldskål' dosłownie oznacza 'zimną miskę' i nawiązuje do sposobu podawania tego deseru.

Duńska kuchnia to również wyjątkowe napoje, wśród których na szczególną uwagę zasługuje gløgg - duńska wersja grzanego wina, popularna w okresie świątecznym. Ten rozgrzewający napój, przygotowywany z czerwonego wina, rumu lub akwawitu, z dodatkiem przypraw korzennych, migdałów i rodzynek, ma swoje korzenie w XVI-wiecznej tradycji. W Slotskælderen Gitte Kik w okresie zimowym można delektować się tym aromatycznym trunkiem, przygotowywanym według receptury przekazywanej z pokolenia na pokolenie. Ciekawostką jest, że nazwa 'gløgg' pochodzi od staronordyjskiego słowa 'glödgat vin', oznaczającego 'rozżarzone wino'.

Dla tych, którzy preferują mniej alkoholowe opcje, idealnym wyborem będzie kaffe med wienerbrød - tradycyjna duńska kawa podawana z ciastkiem, które na całym świecie znane jest jako 'danish pastry'. Te warstwowe, maślane wypieki z nadzieniem z marcepanu, kremu lub owoców, mają swoje początki w XIX wieku, kiedy to duńscy piekarze zaczęli eksperymentować z austriackimi technikami wypieku. W Restaurant Kronborg serwują je według oryginalnej receptury, z masłem najwyższej jakości i ręcznie przygotowanym nadzieniem. Warto wiedzieć, że w Danii istnieje ponad 20 różnych rodzajów wienerbrød, a każdy region ma swoją specjalność.

Na zakończenie kulinarnej podróży po Danii warto wspomnieć o leverpostej - pasztecie z wątróbki wieprzowej, który jest podstawowym składnikiem duńskich kanapek i przekąsek. Ten kremowy, aromatyczny pasztet, doprawiony cebulą, masłem, jajkami i przyprawami, najlepiej smakuje na ciepło, podany na chlebie żytnim z dodatkiem smażonej cebuli, bekonu i pikli. W Aamanns 1921 leverpostej przygotowywany jest według tradycyjnej receptury, ale z nowoczesnym twistem - dodawane są do niego grzyby leśne i zioła, co nadaje mu wyjątkowego charakteru. Ciekawostką jest, że przeciętny Duńczyk zjada około 3 kg leverpostej rocznie, co czyni go jednym z najbardziej popularnych produktów spożywczych w kraju.

Duńska kuchnia, choć może wydawać się prosta, kryje w sobie bogactwo smaków, historii i tradycji. Każde z opisanych dań to nie tylko kulinarna przyjemność, ale również opowieść o kulturze, historii i wartościach tego fascynującego kraju. Odwiedzając Kopenhagę, warto zarezerwować czas na kulinarną podróż przez te tradycyjne smaki, które najlepiej oddają ducha Danii i jej mieszkańców.