Zwiedzanie Grazu najlepiej rozpocząć od jego najbardziej charakterystycznych punktów - wzgórza Schlossberg i Starego Miasta, które stanowią historyczne serce tego austriackiego miasta.

Schlossberg to majestatyczne wzgórze wznoszące się 123 metry nad miastem, które przez wieki pełniło funkcję obronną. Historia tego miejsca sięga co najmniej XII wieku, kiedy to wzniesiono tu pierwszą fortyfikację. Najbardziej fascynujący jest fakt, że mimo wielokrotnych prób, twierdza nigdy nie została zdobyta przez najeźdźców - nawet wojska napoleońskie, które w 1809 roku zajęły miasto, nie zdołały pokonać obrońców Schlossbergu. Dopiero na mocy pokoju w Schönbrunn Austriacy byli zmuszeni do zniszczenia większości fortyfikacji. Dziś wzgórze to urokliwy park miejski, oferujący nie tylko wspaniałe widoki na panoramę miasta, ale również liczne ścieżki spacerowe, kawiarnie i restauracje. Na szczyt można dostać się pieszo, pokonując około 260 stopni, lub skorzystać z nowoczesnej windy czy funikularu, co jest zdecydowanie wygodniejszą opcją dla rodzin z dziećmi czy osób starszych.

Na szczycie Schlossbergu znajduje się najbardziej rozpoznawalny symbol Grazu - Uhrturm, czyli Wieża Zegarowa. Ten XVI-wieczny zabytek ma niezwykłą cechę - wskazówki zegara są odwrócone! Długa wskazówka pokazuje godziny, a krótka minuty, co stanowi ciekawostkę, która intryguje turystów. Według lokalnej legendy, budowniczy wieży pomylił wskazówki, a kiedy mieszkańcy zażądali poprawki, zażyczył sobie tak wysokiej zapłaty, że miasto postanowiło zostawić zegar w takim stanie. Inna wersja historii mówi, że taki układ wskazówek był celowy - długa wskazówka była lepiej widoczna z daleka, co pozwalało mieszkańcom dokładniej odczytać godzinę. Z tarasu widokowego przy wieży rozpościera się zapierający dech w piersiach widok na czerwone dachy Starego Miasta, rzekę Mur i okoliczne wzgórza.

Stare Miasto Grazu (Altstadt) to prawdziwy klejnot architektoniczny, który w 1999 roku został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Spacerując wąskimi, brukowanymi uliczkami, można podziwiać doskonale zachowane budynki z różnych epok - od gotyku, przez renesans, po barok. Szczególnie urokliwe są ulice Herrengasse i Sporgasse, przy których znajdują się bogato zdobione kamienice mieszczańskie. Na uwagę zasługuje Luegghaus z przepiękną stiukową fasadą oraz Herzoghof, znany również jako Malowany Dom, ozdobiony freskami autorstwa Johanna Mayera z 1742 roku. Stare Miasto to także liczne sklepiki, kawiarnie i restauracje, gdzie można odpocząć i skosztować lokalnych specjałów.

Warto podkreślić, że w przeciwieństwie do wielu europejskich miast, Stare Miasto Grazu nie zostało zniszczone podczas II wojny światowej, dzięki czemu zachowało swój autentyczny, historyczny charakter. To właśnie ta autentyczność i różnorodność stylów architektonicznych stanowi o wyjątkowości tego miejsca. Spacer po Starym Mieście to jak podróż w czasie, podczas której można podziwiać harmonijne połączenie różnych epok i stylów.

Graz to nie tylko historyczne zabytki, ale również nowoczesna architektura, która w fascynujący sposób kontrastuje z zabytkowym centrum. Najbardziej spektakularnym przykładem współczesnej architektury w mieście jest bez wątpienia Kunsthaus Graz, znany również jako 'przyjazny kosmita'.

Kunsthaus Graz to futurystyczne muzeum sztuki współczesnej, które zostało otwarte w 2003 roku z okazji wyboru Grazu na Europejską Stolicę Kultury. Zaprojektowany przez brytyjskich architektów Petera Cooka i Colina Fourniera, budynek przypomina gigantycznego, niebieskiego kosmitę lub bańkę, która wylądowała pośród historycznej zabudowy miasta. Jego organiczna, biomorficzna forma pokryta jest niebieskimi panelami akrylowymi, które w nocy rozświetlają się, tworząc niezwykły spektakl świetlny. Co ciekawe, na fasadzie budynku znajduje się instalacja BIX - ogromny ekran LED, który służy jako platforma dla artystycznych prezentacji. Kunsthaus nie posiada stałej kolekcji, zamiast tego organizuje zmienne wystawy sztuki współczesnej, designu i nowych mediów. Wnętrze muzeum jest równie futurystyczne jak jego zewnętrzna powłoka - przestronne, białe sale wystawowe połączone są ruchomymi schodami i rampami, które prowadzą zwiedzających przez kolejne poziomy ekspozycji.

Zaledwie kilka kroków od Kunsthaus, na rzece Mur, znajduje się kolejna nowoczesna atrakcja Grazu - Murinsel (Wyspa na Murze). Ta sztuczna wyspa w kształcie muszli lub półotwartego morskiego stworzenia została zaprojektowana przez amerykańskiego artystę Vito Acconciego i również powstała z okazji wyboru Grazu na Europejską Stolicę Kultury w 2003 roku. Murinsel to stalowa konstrukcja o długości 47 metrów, która łączy oba brzegi rzeki. W jej wnętrzu znajduje się kawiarnia, amfiteatr na świeżym powietrzu oraz plac zabaw dla dzieci. Wieczorem, podobnie jak Kunsthaus, Murinsel rozświetla się kolorowymi światłami, tworząc magiczną atmosferę nad rzeką. Według lokalnej legendy, Murinsel miała być tymczasową instalacją, ale mieszkańcy Grazu tak bardzo ją pokochali, że zdecydowano o jej pozostawieniu na stałe.

Centralnym punktem Starego Miasta jest Hauptplatz - główny plac Grazu, który od średniowiecza stanowi serce życia miejskiego. Otoczony pięknymi kamienicami z różnych epok, plac zachwyca swoją architektoniczną różnorodnością. Dominuje tu Ratusz (Rathaus) z XIX wieku, zbudowany w stylu klasycystycznym. Na środku placu stoi fontanna z posągiem arcyksięcia Jana (Erzherzog Johann Brunnen), brata cesarza Franciszka I, który był wielkim miłośnikiem i promotorem Styrii. Arcyksiążę Jan zasłynął z tego, że wbrew konwenansom poślubił córkę zwykłego listonosza, co uczyniło go bohaterem romantycznych opowieści. Hauptplatz to również miejsce, gdzie odbywają się liczne wydarzenia kulturalne, jarmarki i festyny. W okresie adwentowym plac zamienia się w magiczny jarmark bożonarodzeniowy, który przyciąga tysiące turystów.

Warto zauważyć, że nowoczesne atrakcje Grazu, takie jak Kunsthaus i Murinsel, powstały jako część strategii miasta, aby połączyć bogate dziedzictwo historyczne z innowacyjnością i współczesnością. Ta strategia okazała się niezwykle skuteczna - Graz jest dziś uznawany za jedno z najbardziej progresywnych miast Austrii, które z powodzeniem łączy tradycję z nowoczesnością. Kontrast między historycznym Starym Miastem a futurystycznymi budowlami tworzy fascynującą dynamikę, która sprawia, że Graz jest wyjątkowym miejscem na mapie Europy.

Graz skrywa jeszcze wiele architektonicznych skarbów, które zachwycą miłośników historii i sztuki. Wśród nich znajdują się obiekty o niezwykłej wartości historycznej i artystycznej, które koniecznie trzeba odwiedzić podczas pobytu w tym austriackim mieście.

Katedra Św. Idziego (Grazer Dom) to jeden z najważniejszych zabytków sakralnych Grazu. Została wzniesiona w XV wieku z inicjatywy cesarza Fryderyka III, a następnie przebudowana w stylu barokowym w XVII i XVIII wieku. Wnętrze katedry zachwyca bogactwem zdobień, freskami i rzeźbami. Szczególną uwagę przyciąga gotycki fresk 'Plaga' z 1480 roku, przedstawiający trzy plagi: wojnę, zarazę i szarańczę, które miały nawiedzić ludzkość jako kara za grzechy. To niezwykłe dzieło sztuki średniowiecznej, które przetrwało do naszych czasów. Obok katedry znajduje się Mauzoleum cesarza Ferdynanda II, które zostało zaprojektowane przez włoskiego architekta Pietro de Pomis. Wnętrze mauzoleum zdobią marmurowe rzeźby i przepiękne freski. Czerwony marmurowy sarkofag kryje szczątki matki cesarza, Marii Bawarskiej, podczas gdy sam Ferdynand II spoczywa za prostą tablicą na ścianie. Według lokalnej tradycji, dotknięcie sarkofagu przynosi szczęście w miłości.

Grazer Burg, czyli Zamek Grazu, to dawna rezydencja Habsburgów, która przez wieki była siedzibą władców Styrii. Najstarsze części zamku pochodzą z XV wieku, ale budowla była wielokrotnie przebudowywana i rozbudowywana przez kolejnych władców. Dziś mieści się tu siedziba władz kraju związkowego Styria. Zwiedzający mogą podziwiać reprezentacyjne sale, w tym Salę Rycerską (Rittersaal) z imponującym kasetonowym sufitem. Szczególnie interesująca jest kaplica zamkowa z XV wieku, w której zachowały się gotyckie freski. Według lokalnej legendy, w podziemiach zamku znajduje się tajemniczy tunel, który miał służyć jako droga ucieczki dla władców w razie niebezpieczeństwa. Podobno tunel prowadzi aż do Schlossbergu, choć nigdy nie został w pełni zbadany.

W kompleksie zamkowym znajduje się architektoniczny unikat na skalę światową - Doppelwendeltreppe, czyli Podwójne Schody Spiralne. Ta niezwykła konstrukcja z 1499 roku składa się z dwóch spiral schodów, które wznoszą się obok siebie, ale nie łączą się ze sobą. Osoby wchodzące różnymi spiralami mogą się mijać, ale nigdy nie spotkają się na tych samych stopniach. Schody te są nazywane 'schodami pojednania', ponieważ według legendy służyły one parze książęcej, która była skłócona - mogli korzystać z tego samego wejścia, nie spotykając się ze sobą. Inna wersja mówi, że schody miały praktyczne zastosowanie - jedna spirala prowadziła do komnat damskich, a druga do męskich. Niezależnie od prawdziwego przeznaczenia, Doppelwendeltreppe to arcydzieło późnogotyckiej architektury, które zachwyca precyzją wykonania i pomysłowością.

Styrian Armory (Landeszeughaus) to największa na świecie zachowana historyczna zbrojownia. Została założona w XVII wieku, aby wyposażyć wojska broniące południowo-wschodniej granicy imperium Habsburgów przed najazdami tureckimi. Dziś można tu podziwiać imponującą kolekcję ponad 32 000 eksponatów - zbroi, hełmów, mieczy, halabard, muszkietów i innych rodzajów broni z XVI-XVIII wieku. Szczególnie imponujący jest widok rzędów błyszczących zbroi, które stoją na pięciu piętrach zbrojowni, jakby czekały na swoich właścicieli. Warto zwrócić uwagę na zbroje dziecięce, które były wykonywane dla młodych książąt jako element ich edukacji wojskowej. Ciekawostką jest fakt, że zbrojownia przetrwała w niemal nienaruszonym stanie, ponieważ Napoleon, zajmując miasto w 1809 roku, nie wiedział o jej istnieniu - mieszkańcy Grazu sprytnie zamurowali wejście i ukryli ją przed francuskimi wojskami.

Wszystkie te obiekty znajdują się w niewielkiej odległości od siebie, w obrębie Starego Miasta, co czyni je łatwo dostępnymi podczas jednego spaceru. Każdy z nich oferuje unikalne doświadczenie i pozwala lepiej zrozumieć bogatą historię Grazu i jego znaczenie jako kulturalnej i politycznej stolicy Styrii. Zwiedzanie tych architektonicznych perełek to prawdziwa uczta dla miłośników historii, sztuki i architektury.