Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła, położony przy ulicy Grodzkiej 52A, to pierwszy barokowy kościół w Krakowie i jeden z najważniejszych zabytków miasta. Jego historia sięga końca XVI wieku, kiedy to król Zygmunt III Waza postanowił ufundować świątynię dla zakonu jezuitów. Budowa rozpoczęła się w 1596 roku i trwała ponad dwie dekady, aż do 1619 roku. Konsekracja kościoła miała miejsce dopiero 8 lipca 1635 roku, co świadczy o skali i złożoności tego przedsięwzięcia architektonicznego.

Warto zaznaczyć, że kościół powstał na miejscu wcześniejszej, gotyckiej świątyni, która spłonęła w pożarze w 1455 roku. Projekt nowego kościoła początkowo przypisywany był włoskiemu architektowi Giovanni de Rossis, jednak w trakcie budowy był modyfikowany przez kilku innych twórców. Józef Britius rozpoczął prace, następnie Giovanni Maria Bernardoni wprowadził swoje zmiany, a ostatecznie Giovanni Trevano dokończył budowlę, projektując fasadę, kopułę oraz dekoracje wnętrza.

Fasada kościoła jest jednym z najbardziej charakterystycznych elementów budowli. Monumentalna, dwukondygnacyjna konstrukcja ozdobiona jest kamiennymi rzeźbami dwunastu apostołów, które stoją na cokołach przed świątynią. Te imponujące figury, wykonane w XVIII wieku przez Dawida Heela, stały się jednym z symboli krakowskiej architektury sakralnej. Warto zwrócić uwagę na ich dynamiczne pozy i ekspresyjne twarze, które odzwierciedlają barokową estetykę.

Wnętrze kościoła zachwyca bogactwem dekoracji i harmonijnym układem przestrzennym. Jednonawowa przestrzeń z kaplicami bocznymi tworzy wrażenie lekkości i przestronności, mimo monumentalnych rozmiarów budowli. Sklepienie kolebkowe z lunetami pokryte jest bogatą dekoracją stiukową, a ściany zdobią pilastry korynckie. Główny ołtarz, wykonany z czarnego marmuru, stanowi doskonały przykład barokowej sztuki sakralnej.

Jednym z najbardziej fascynujących elementów wystroju jest ambona w kształcie łodzi, nawiązująca do ewangelicznej historii o św. Piotrze jako rybaku. Ten unikatowy element wyposażenia kościoła jest nie tylko funkcjonalny, ale także stanowi ważny element symboliczny, podkreślający związek świątyni z jej patronami.

Kościół św. Piotra i Pawła pełnił przez wieki ważną rolę w życiu religijnym i kulturalnym Krakowa. Po kasacie zakonu jezuitów w 1773 roku, świątynia przeszła pod zarząd Komisji Edukacji Narodowej, a następnie stała się kościołem akademickim Uniwersytetu Jagiellońskiego. Obecnie, oprócz funkcji sakralnych, pełni również rolę ważnego centrum kulturalnego, gdzie regularnie odbywają się koncerty muzyki klasycznej.

Architektoniczne znaczenie kościoła św. Piotra i Pawła wykracza daleko poza granice Krakowa. Jako pierwszy przykład pełnego baroku w mieście, świątynia ta wyznaczyła nowe trendy w polskiej architekturze sakralnej i stała się wzorem dla wielu późniejszych budowli. Jej harmonijne proporcje, bogactwo dekoracji i monumentalny charakter sprawiają, że jest to jeden z najważniejszych zabytków barokowych w Polsce.

W 2000 roku, w samym sercu barokowego kościoła św. Piotra i Pawła, zainstalowano niezwykłą atrakcję, która łączy w sobie naukę, historię i sztukę - wahadło Foucaulta. Jest to jedyna taka instalacja w Polsce umieszczona w zabytkowej świątyni, co tworzy fascynujący kontrast między XVII-wieczną architekturą a nowoczesnym eksperymentem fizycznym.

Wahadło Foucaulta to urządzenie zaprojektowane przez francuskiego fizyka Léona Foucaulta w 1851 roku, które w prosty i elegancki sposób demonstruje obrót Ziemi wokół własnej osi. Składa się z ciężkiego metalowego kula zawieszonego na długiej linie, która umożliwia mu swobodne wahanie się w dowolnej płaszczyźnie. Choć z pozoru ruch wahadła wydaje się zmieniać kierunek, w rzeczywistości to Ziemia obraca się pod nim, co stanowi namacalny dowód na teorię heliocentryczną.

Krakowskie wahadło zawieszone jest na 46-metrowej linie pod kopułą kościoła, a jego metalowa kula waży około 25 kilogramów. Specjalnie zaprojektowany mechanizm elektromagnetyczny zapewnia stałą amplitudę wahań, dzięki czemu eksperyment może być obserwowany przez cały dzień. Na posadzce kościoła umieszczono okrągłą tarczę z podziałką, która pozwala śledzić pozorną zmianę płaszczyzny wahań wahadła.

Pokazy wahadła Foucaulta odbywają się codziennie o określonych godzinach i są poprzedzone krótkim wykładem na temat zasad fizyki stojących za tym fascynującym zjawiskiem. Prezentacja trwa około 20 minut i jest prowadzona w języku polskim, choć dostępne są również materiały informacyjne w innych językach dla turystów zagranicznych. Warto zaplanować wizytę z wyprzedzeniem, aby nie przegapić tego niezwykłego spektaklu naukowego.

Umieszczenie wahadła Foucaulta w kościele św. Piotra i Pawła nie jest przypadkowe. Jezuici, którzy byli pierwotnie związani z tą świątynią, zawsze cenili naukę i edukację, prowadząc liczne szkoły i kolegia. Ponadto, sam kościół był projektowany z myślą o doskonałej akustyce i optyce, co czyni go idealnym miejscem do prezentacji zjawisk fizycznych. Wysoka kopuła świątyni zapewnia odpowiednią wysokość dla zawieszenia wahadła, co jest kluczowe dla prawidłowego przeprowadzenia eksperymentu.

Ciekawostką jest fakt, że pierwotnie Léon Foucault zaprezentował swoje wahadło w Panteonie w Paryżu, również budowli o charakterze sakralnym. Krakowska instalacja nawiązuje więc do tej tradycji, łącząc sacrum z profanum, wiarę z nauką. Jest to szczególnie symboliczne w kontekście historycznych napięć między Kościołem a naukowcami głoszącymi teorię heliocentryczną, takimi jak Mikołaj Kopernik czy Galileusz.

Wahadło Foucaulta w kościele św. Piotra i Pawła stało się jedną z najbardziej oryginalnych atrakcji Krakowa, przyciągającą zarówno turystów, jak i mieszkańców miasta. Dla nauczycieli fizyki i astronomii jest to doskonałe miejsce do przeprowadzenia żywej lekcji, która w namacalny sposób demonstruje abstrakcyjne pojęcia z podręczników. Dla miłośników architektury i sztuki stanowi natomiast interesujący przykład dialogu między tradycją a nowoczesnością.

Warto również wspomnieć, że pokazy wahadła Foucaulta są dostępne za niewielką opłatą, co czyni tę atrakcję przystępną dla szerokiego grona odbiorców. Cena biletu jest niska w porównaniu do innych atrakcji turystycznych Krakowa, co sprawia, że jest to doskonała propozycja dla osób podróżujących z ograniczonym budżetem. Dodatkowo, bilet na pokaz wahadła umożliwia również zwiedzenie wnętrza kościoła, co stanowi dodatkową wartość dla turystów zainteresowanych architekturą sakralną.

Obserwacja wahadła Foucaulta w kościele św. Piotra i Pawła to doświadczenie, które łączy w sobie elementy edukacyjne, estetyczne i duchowe. Jest to miejsce, gdzie nauka spotyka się ze sztuką, a fizyka z metafizyką, tworząc unikatową przestrzeń do refleksji nad miejscem człowieka we wszechświecie.

Planując wizytę w kościele św. Piotra i Pawła, warto uwzględnić kilka praktycznych informacji, które ułatwią organizację czasu i pozwolą w pełni cieszyć się tą wyjątkową atrakcją. Kościół znajduje się przy ulicy Grodzkiej 52A, w samym sercu krakowskiego Starego Miasta, zaledwie kilka minut spacerem od Rynku Głównego i Wawelu. Dzięki centralnemu położeniu, świątynia jest łatwo dostępna zarówno dla turystów, jak i mieszkańców miasta.

Pokazy wahadła Foucaulta odbywają się regularnie, zazwyczaj kilka razy dziennie. Dokładny harmonogram warto sprawdzić na oficjalnej stronie internetowej kościoła (www.apostolowie.pl) lub bezpośrednio na miejscu. Prezentacje są prowadzone przez przewodników, którzy w przystępny sposób wyjaśniają zasady fizyki stojące za tym fascynującym eksperymentem. Warto przybyć na miejsce kilka minut przed rozpoczęciem pokazu, aby zająć dogodne miejsce do obserwacji.

Cena biletu na pokaz wahadła Foucaulta jest przystępna, co czyni tę atrakcję dostępną dla szerokiego grona odbiorców. Bilet uprawnia również do zwiedzenia wnętrza kościoła, co stanowi dodatkową wartość dla osób zainteresowanych architekturą sakralną. Dla grup zorganizowanych, studentów i seniorów dostępne są zniżki, a dzieci poniżej określonego wieku mogą wejść bezpłatnie.

Kościół św. Piotra i Pawła jest otwarty dla zwiedzających przez większość dnia, z przerwami na nabożeństwa. Warto jednak pamiętać, że jest to czynna świątynia, dlatego podczas wizyty należy zachować odpowiedni szacunek i ciszę. Fotografowanie wnętrza jest dozwolone, ale bez użycia lampy błyskowej, która mogłaby uszkodzić zabytkowe elementy wyposażenia.

Poza pokazami wahadła Foucaulta, kościół św. Piotra i Pawła oferuje również inne atrakcje. Regularnie odbywają się tu koncerty muzyki klasycznej i organowej, które cieszą się dużą popularnością zarówno wśród turystów, jak i mieszkańców Krakowa. Akustyka świątyni jest wyjątkowa, co sprawia, że każdy koncert staje się niezapomnianym przeżyciem muzycznym.

Warto również zwrócić uwagę na kryptę kościelną, gdzie znajdują się groby zasłużonych Polaków, w tym pisarza i kaznodziei Piotra Skargi. Ta część świątyni jest dostępna dla zwiedzających w określonych godzinach i stanowi interesujące uzupełnienie wizyty w kościele.

Okolice kościoła św. Piotra i Pawła obfitują w liczne atrakcje turystyczne, które warto uwzględnić w planie zwiedzania Krakowa. Tuż obok znajduje się kościół św. Andrzeja - romańska perełka architektury, która przetrwała najazd tatarski w XIII wieku. Nieco dalej, przy tej samej ulicy Grodzkiej, można podziwiać kościół św. Wojciecha na Rynku Głównym, jeden z najstarszych kościołów w mieście.

Idąc w kierunku Wawelu, warto zatrzymać się przy kościele św. Idziego, a następnie skręcić w ulicę Kanoniczą - jedną z najpiękniejszych i najlepiej zachowanych ulic starego Krakowa. Znajdują się tu zabytkowe kamienice, w których mieszkali kanonicy katedralni, a obecnie mieszczą się muzea i galerie sztuki.

Po zwiedzeniu kościoła św. Piotra i Pawła i obserwacji wahadła Foucaulta, można udać się na spacer wzdłuż Plant - zielonego pasa otaczającego Stare Miasto, który powstał w miejscu dawnych murów obronnych. Jest to idealne miejsce na chwilę odpoczynku i refleksji nad tym, co się zobaczyło.

Dla osób zainteresowanych nauką i eksperymentami fizycznymi, ciekawym uzupełnieniem wizyty przy wahadle Foucaulta może być wizyta w Ogrodzie Doświadczeń im. Stanisława Lema, położonym nieco dalej od centrum miasta. Jest to park edukacyjny, gdzie można samodzielnie przeprowadzać eksperymenty z zakresu fizyki, akustyki i optyki.

Kościół św. Piotra i Pawła z wahadłem Foucaulta to miejsce, które łączy w sobie historię, sztukę i naukę, tworząc unikatową atrakcję na mapie Krakowa. Niezależnie od tego, czy jesteś miłośnikiem architektury, fizyki, czy po prostu szukasz ciekawych i niebanalnych miejsc, ta barokowa świątynia z nowoczesnym eksperymentem naukowym z pewnością zasługuje na Twoją uwagę.