Region Mosel-Saar-Ruwer to prawdziwa perła niemieckiej enoturystyki, gdzie historia winiarstwa sięga czasów rzymskich. To właśnie Rzymianie, ponad 2000 lat temu, wprowadzili tu sztukę uprawy winorośli, zakładając pierwsze winnice na stromych zboczach doliny Mozeli. Dziś region słynie z najbardziej stromych winnic na świecie, gdzie kąt nachylenia często przekracza 60 stopni, a winogrona zbiera się niemal wyłącznie ręcznie.

Jednym z najcenniejszych skarbów tego regionu jest Weingut C. A. Haussmann w malowniczym Traben-Trarbach. Ta rodzinna winnica, położona przy Bernkasteler Weg, kontynuuje tradycje winiarskie sięgające wielu pokoleń. Wizyta w Weingut C. A. Haussmann to nie tylko degustacja wybornych Rieslingów – to także możliwość poznania sekretów produkcji wina na łupkowych glebach, które nadają tutejszym winom charakterystyczną mineralność i finezję. Winnica oferuje zwiedzanie z przewodnikiem, podczas którego można zobaczyć zarówno tradycyjne, jak i nowoczesne metody produkcji wina.

Niedaleko, w urokliwej miejscowości Lieser, znajduje się prawdziwa perełka regionu – Weingut Schloss Lieser należące do Thomasa Haaga. Ta historyczna posiadłość z imponującym zamkiem z XIX wieku łączy arystokratyczną przeszłość z nowoczesnym podejściem do winiarstwa. Thomas Haag, uznawany za jednego z najlepszych winiarzy w regionie, przejął winnicę w 1997 roku i doprowadził ją do światowej sławy. Degustacja win w neogotyckich wnętrzach zamku to niezapomniane przeżycie, szczególnie gdy towarzyszy jej opowieść o dawnych właścicielach – rodzinie bankierów Puricelli, którzy zbudowali ten imponujący obiekt w 1875 roku.

Dopełnieniem mozaikowego obrazu Mozeli jest Weingut Eduard Kroth z Briedel – mniejsza, ale równie fascynująca winnica. Położona bezpośrednio przy rzece, oferuje nie tylko wyśmienite wina, ale także autentyczne doświadczenie życia winiarskiej społeczności. Rodzina Kroth uprawia winogrona od pokoleń, a ich wiedza przekazywana z ojca na syna stanowi bezcenny element niematerialnego dziedzictwa regionu. Szczególnie warte uwagi są ich starsze roczniki Rieslingów, które dojrzewają w tradycyjnych piwnicach wykutych w łupkowej skale.

Region Mosel kryje także fascynujące lokalne legendy. Jedną z nich jest historia o 'Doktorze' – najsłynniejszej winnicy w Bernkastel-Kues. Według podania, w XIV wieku miejscowy arcybiskup zachorował na ciężką gorączkę. Żaden lekarz nie potrafił mu pomóć, aż w końcu podano mu wino z tej właśnie winnicy. Arcybiskup wyzdrowiał, a winnica zyskała nazwę 'Doktor', którą nosi do dziś, a jej wina należą do najdroższych w Niemczech.

Inną ciekawostką jest starożytna rzymska prasa winiarska w Piesport – najstarsza i największa tego typu konstrukcja na północ od Alp. Odkryta w 1985 roku, datowana jest na III wiek n.e. i stanowi namacalny dowód długiej historii winiarstwa w tym regionie. Dla miłośników historii i archeologii to obowiązkowy punkt programu podczas wizyty w dolinie Mozeli.

Rheingau, położony wzdłuż Renu, to region o niezwykłej historii winiarskiej, gdzie tradycja uprawy winorośli sięga czasów Karola Wielkiego. Ten stosunkowo niewielki obszar słynie z bogatych, aluwialnych gleb z granitowym podłożem, które tworzą idealne warunki dla szlachetnych odmian winogron. Tutejsze wina, szczególnie pełne, wytrawne Rieslingi, zyskały światową sławę już w XIX wieku i do dziś stanowią synonim najwyższej jakości.

Perłą Rheingau jest bez wątpienia Weingut August Kesseler z Rüdesheim am Rhein. Ta renomowana winnica, położona przy Lorcher Straße, to miejsce, gdzie tradycja spotyka się z innowacją. August Kesseler, który przejął rodzinną posiadłość w latach 70. XX wieku, zrewolucjonizował podejście do produkcji czerwonych win w regionie, szczególnie Spätburgunder (Pinot Noir). Winnica słynie z imponujących piwnic wykutych w skale, sięgających głębokości 16 metrów pod ziemią, gdzie w idealnych warunkach dojrzewają wyborne wina. Podczas degustacji można nie tylko spróbować nagrodzonego wieloma medalami Riesling Lorcher Schlossberg, ale także poznać fascynującą historię winnicy i regionu.

Rheingau to również kraina zamków i klasztorów, które często pełniły funkcję winnic. Klasztor Eberbach, założony przez cystersów w XII wieku, to jeden z najlepiej zachowanych średniowiecznych kompleksów klasztornych w Europie. To właśnie tutaj kręcono sceny do filmu 'Imię Róży' z Seanem Connerym. Mnisi z Eberbach byli pionierami winiarstwa w regionie, a ich tradycje kontynuowane są do dziś. Innym historycznym skarbem jest Schloss Vollrads – zamek otoczony fosą, którego historia winiarska udokumentowana jest od 1211 roku, co czyni go jedną z najstarszych winnic na świecie.

Przenosząc się na południe, docieramy do Pfalz – drugiego co do wielkości regionu winiarskiego Niemiec, rozciągającego się aż do granicy z Francją. Ten słoneczny i ciepły region, chroniony przez góry Haardt (przedłużenie francuskich Wogezów), oferuje niezwykłą różnorodność win – od wytrawnych Rieslingów po złożone Dornfeldery.

Dumą Pfalz jest Weingut Reichsrat von Buhl z Deidesheim – winnica o arystokratycznej przeszłości, założona w 1849 roku. Ta prestiżowa posiadłość, położona przy Weinstraße (Niemieckim Szlaku Win), przez ponad 150 lat utrzymuje reputację producenta win najwyższej klasy. Wina von Buhl serwowano podczas otwarcia Kanału Sueskiego w 1869 roku, a także na pokładzie sterowca Hindenburg. Obecnie winnica słynie z ekologicznego podejścia do uprawy winorośli i produkcji win metodami biodynamicznymi. Wizyta w historycznych piwnicach i degustacja legendarnego Riesling Forster Ungeheuer to prawdziwa podróż w czasie.

Pfalz to region pełen ciekawostek i rekordów. Tutaj winorośl przewyższa liczbą ludzi w stosunku 600:1, co czyni go prawdziwym królestwem winogron. W Bad Dürkheim odbywa się największy na świecie festiwal wina – Wurstmarkt, który mimo swojej nazwy (dosłownie 'targ kiełbas') jest przede wszystkim świętem wina, przyciągającym co roku ponad 600 000 odwiedzających. Tradycja tego festiwalu sięga XII wieku, kiedy to pielgrzymi zdążający do kaplicy św. Michała zatrzymywali się, by posilić się i napić lokalnego wina.

Charakterystycznym napojem regionu jest 'weinschorle' – orzeźwiający miks białego wina z wodą gazowaną, idealny na upalne dni, których w Pfalz nie brakuje. Region słynie także z 'Niemieckiego Szlaku Win' (Deutsche Weinstraße) – najstarszej turystycznej trasy winiarskiej na świecie, utworzonej w 1935 roku. Szlak o długości 85 km prowadzi przez malownicze wioski i miasteczka, oferując niezliczone możliwości degustacji i poznawania lokalnej kultury winiarskiej.

Rheinhessen, największy region winiarski Niemiec, stanowi prawdziwą mozaikę krajobrazów, stylów i tradycji winiarskich. Ten rozległy obszar, obejmujący 25% wszystkich niemieckich winnic, charakteryzuje się łagodnymi wzgórzami i różnorodnością gleb, co przekłada się na niezwykłą gamę produkowanych tu win. Od klasycznych Rieslingów po regionalne specjały jak Silvaner czy Portugieser – Rheinhessen oferuje prawdziwe bogactwo smaków i aromatów.

IMI Winery, choć położona w Kolonii, poza tradycyjnymi regionami winiarskimi, reprezentuje nowe podejście do niemieckiego winiarstwa, czerpiąc inspiracje z różnych regionów, w tym z Rheinhessen. Ta nowoczesna winnica łączy tradycyjne metody z innowacyjnym podejściem, oferując wina, które odzwierciedlają zmieniający się charakter niemieckiego winiarstwa. Wizyta w IMI Winery to doskonała okazja, by poznać współczesne trendy w niemieckiej enologii i zobaczyć, jak młode pokolenie winiarzy reinterpretuje wielowiekowe tradycje.

Rheinhessen to również region bogaty w historię i lokalne legendy. Historyczna wioska Ingelheim, znana jako 'czerwona stolica wina' Rheinhessen, związana jest z postacią Karola Wielkiego, który założył tu jeden z głównych pałaców swojego imperium i podobno wprowadził uprawę czerwonych winogron w regionie. Dziś można zwiedzić pozostałości pałacu i poznać fascynującą historię miejsca, które przez wieki kształtowało europejską kulturę winiarską.

Innym skarbem regionu jest Nierstein z jego słynnymi czerwonymi zboczami (Roter Hang). Te strome, zwrócone ku rzece winnice o charakterystycznej czerwonej glebie z permskiego piaskowca tworzą jedne z najlepszych terenów dla Rieslinga w całych Niemczech. Według lokalnej legendy, czerwona barwa gleby pochodzi od krwi smoka, którego pokonał rycerz chroniący okoliczne wioski. Bardziej naukowe wyjaśnienie mówi o wysokiej zawartości żelaza, ale pierwsza wersja z pewnością brzmi bardziej romantycznie.

Przenosząc się na południe Niemiec, docieramy do Baden – jednego z najcieplejszych regionów winiarskich kraju, rozciągającego się wzdłuż granicy ze Szwajcarią i Francją. Ten zróżnicowany region, chroniony przez Schwarzwald od wschodu, oferuje idealne warunki dla odmian takich jak Pinot Noir (tu zwany Spätburgunder) czy Chardonnay. Baden słynie nie tylko z wybornych win, ale także ze światowej klasy uzdrowisk, co czyni go idealnym miejscem na relaksujący wypoczynek łączący degustacje win z zabiegami spa.

Wyjątkowym miejscem w Baden jest wioska Achkarren w pobliżu Kaiserstuhl – wygasłego wulkanu, którego wulkaniczne gleby tworzą unikalne terroir. Miejscowe muzeum wina prezentuje fascynującą historię winiarstwa w regionie, a wrześniowy festiwal wina przyciąga miłośników tego trunku z całej Europy. Baden-Baden, eleganckie uzdrowisko o bogatej historii, łączy tradycje kąpielowe sięgające czasów rzymskich z wyrafinowaną kulturą winiarską, oferując luksusowe doświadczenia dla najbardziej wymagających gości.

Dopełnieniem naszej winiarskiej podróży jest Mittelrhein – malowniczy region rozciągający się wzdłuż środkowego biegu Renu. Ten niewielki, ale niezwykle malowniczy obszar słynie ze stromych zboczy i spektakularnych krajobrazów, które w 2002 roku zostały wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO (Górna Środkowa Dolina Renu). Region specjalizuje się głównie w Rieslingu, Müller-Thurgau i Spätburgunder, a jego wina charakteryzują się wyjątkową mineralnością i elegancją.

Mittelrhein to kraina legend i zamków. Najbardziej znana jest opowieść o Lorelei – pięknej nimfie, która swoim śpiewem wabiła żeglarzy na skały. Jej posąg znajduje się na 132-metrowej skale w pobliżu St. Goarshausen, gdzie we wrześniu odbywa się festiwal wina. Miasto Bacharach, którego nazwa pochodzi od Bachusa – boga wina, organizuje swój festiwal w październiku, oferując nie tylko degustacje lokalnych win, ale także możliwość poznania bogatej historii miasta, którego średniowieczna zabudowa zachwyca turystów z całego świata.

Nieopodal, w Braubach, znajduje się Marksburg – najlepiej zachowany zamek nad Renem, który nigdy nie został zniszczony. Tutejszy październikowy festiwal wina to doskonała okazja, by połączyć zwiedzanie tej imponującej fortecy z degustacją lokalnych specjałów. Mittelrhein, choć mniejszy od innych regionów winiarskich, oferuje niezapomniane doświadczenia dzięki połączeniu spektakularnych krajobrazów, bogatej historii i wybornych win.

Niemieckie regiony winiarskie, każdy ze swoim unikalnym charakterem, historią i tradycjami, stanowią fascynujący cel dla miłośników enoturystyki. Od stromych winnic Mosel, przez arystokratyczne posiadłości Rheingau, słoneczne wzgórza Pfalz, różnorodne tereny Rheinhessen, ciepłe zbocza Baden, po malownicze krajobrazy Mittelrhein – każdy region oferuje niepowtarzalne doświadczenia i smaki, które na długo pozostają w pamięci.